Papers, bachelorproeven en thesissen: een student moet vaak in de pen kruipen. Al voor het toegelaten was, was ChatGPT een trouwe co-auteur van vele studentenschrijfsels. Bij de vernietigende impact daarvan op het klimaat staan we zelden stil.
Als je een thesis schrijft, kan het weleens gebeuren dat je vastzit. Een mailtje naar je promotor van een honderdtal woorden om wat hulp te vragen kan soms als een grote opdracht voelen. Maar als je die mail door ChatGPT laat opstellen, verbruikt dat een halve liter water en veel energie. Aan het gebruik van AI hangt dus een duur ecologisch prijskaartje. Systemen zoals ChatGPT zijn zowel energie-hongerig als water-dorstig.
Nog een flesje water, alsjeblieft
Waar het al langer geweten is dat een zoekopdracht in een internetbrowser veel energie vraagt, is dat bij zoekopdrachten in AI nog vele malen erger. Een vraag aan ChatGPT kan tot 25 keer meer energie verbruiken dan het oudere broertje Google. Nog voor AI-systemen op de markt komen, verbruiken ze al energie. ChatGPT-3 trainen kostte evenveel energie als het verbruik van 5500 Nederlandse huishoudens over een heel jaar. Dat de systemen elektriciteit verslinden, is niet de enige reden voor hun rampzalige ecologische voetafdruk.
Een groot deel van het water dat door AI 'opgedronken' wordt, is ook voor mensen drinkbaar
De servers die overuren draaien om ChatGPT's snelle klantenservice waar te maken, hebben hun thuisbasis in grote datacentra. De computers die hier staan, produceren samen veel warmte. Om te voorkomen dat er door oververhitting kortsluitingen optreden, zijn er in de datacentra ook koelingssystemen voorzien. Water loopt in buizen door de datacentra en absorbeert de warmte. Het gros van dit water verdampt en kan niet opnieuw in circulatie gebracht worden. Een groot deel van het water dat door AI 'opgedronken' wordt, is ook voor mensen drinkbaar. Hoewel er momenteel meer dan 2 miljard mensen geen toegang hebben tot veilig drinkwater, heeft AI dit dus wel.
Terwijl onze planeet een enorme tol betaalt voor het stijgende succes van AI, valt er op de sustainabilitypagina van Google te lezen dat het AI beschouwt als een opportuniteit om het klimaat te helpen. Het bedrijf redeneert namelijk dat de technologie kan helpen om informatie over klimaatproblemen te verspreiden. Nogal ironisch dat je in feite water aan het weggieten bent terwijl je aan een chatbot vraagt hoe het staat met de wereldwijde waterreserves.
AI, duurzaamheid en onderwijs
Binnen de onderwijswereld bleef AI initieel een grijze zone, waar een ambigue attitude over bestond. Naarmate de tijd vorderde, ontstond er een steeds meer open houding tegenover de technologie in ons onderwijs. Het wordt niet verboden, maar er komen richtlijnen rond het gebruik, zo ook aan de UGent. Riet Van de Velde, afdelingshoofd Milieu- en duurzaamheidsbeleid en werkzaam bij de Green Office reageert: "De UGent is zich bewust van de impact op het milieu en wil zich inzetten om personeel en studenten hierover te informeren en te sensibiliseren. Energie-efficiëntie en een lagere CO₂-voetafdruk zijn immers cruciaal in de duurzaamheidsplannen van de UGent, en dan moeten we het gebruik van AI meetrekken in dit verhaal."
"Het is de taak van de UGent om een kader te bepalen waarbinnen het gebruik van AI toegestaan is en daarbij mag er niet enkel aandacht zijn voor de snelheid en efficiëntie." Zo stelt Van de Velde dat er een noodzaak is om tools ter beschikking te stellen met een minder grote milieu- en klimaatimpact. "Maar je hebt als lesgever ook de taak om studenten een kritische houding bij te brengen tegenover AI en de milieu- en klimaatimpact, en hen aan te moedigen om vooraf te bepalen voor welke onderwijsopdrachten AI verantwoord is of niet. Het debat hierover is nog maar net gestart", aldus Van de Velde.
Een vraag aan ChatGPT kan tot 25 keer meer energie verbruiken dan het oudere broertje Google
Dat het laatste woord hierover aan de universiteit nog niet gezegd is, blijkt ook uit de activiteiten die binnenkort op de kalender staan. Op 14 november neemt een workshop van Transitie UGent, een denktank van de universiteit over duurzame ontwikkeling, de verdere evolutie van AI en de impact op het milieu onder de loep.
Vaagheid troef
De Europese Unie speelt op globaal vlak een voortrekkersrol als het op AI-regulering aankomt. In maart werd de AI Act gepubliceerd, die verschillende verplichtingen concretiseert over het veilige gebruik van de technologie. Hoewel er daar wel bezorgdheid over de milieu-impact in is terug te vinden, blijft het eerder een kanttekening binnen de wettekst. In de overwegingen geeft men algemeen aan dat de bescherming van het milieu een doelstelling is, maar tegelijk dat AI ook voordelen biedt in de strijd tegen klimaatverandering. De harde verplichtingen voor bedrijven zijn schaars. Producenten van GPIA-modellen moeten het energieverbruik van hun model documenteren, de Europese Commissie moet bepaalde verzoeken indienen bij Europese instellingen en bedrijven kunnen (vrijwillige) codes of conduct opstellen. Het blijft allemaal vaagheid troef en veel critici zien de wettekst als een gemiste kans.
Aan de vooravond van de nieuwe COP liet de VN in een rapport weten dat de klimaatdoelen van Parijs "bijna dood of op intensieve zorg" liggen. Het is nog maar de vraag of massaal AI-gebruik een factor is waar de rapporten en voorspellingen van klimaatwetenschappers rekening mee houden.
Reactie toevoegen