Wetenschap 101: de wetenschapsgids voor beginners

Tip 1: Waarom niemand kwantum begrijpt en waarom iedereen er iets over moet weten

Kwantumfysica is voor de meeste mensen een onbegrijpbaar hoopje formules op een whiteboard geflanst in een of andere scène van 'The Big Bang Theory'. Knappe kop Frank Verstraete, professor fysica aan de universiteit van Cambridge en de UGent, probeert hier iets aan te veranderen, en schreef er een boek over. Taalgoeroe Céline Broeckaert maakte daar op haar beurt dan weer iets leesbaars van. Het duo baarde een verstrengeling van pure fysica met talige spitsvondigheid. Het boek bewijst dat kwantumfysica meer kan zijn dan een eng troepje getallenspielerei. Kwantumfysica is onderdeel van alles. Simpelweg gezegd is het een tak van de natuurkunde die het gedrag van zeer kleine deeltjes zoals atomen en subatomaire deeltjes bestudeert. De mix tussen abstracte stof en luchtigere passages, zorgt ervoor dat ook Jan Modaal de basis van kwantumfysica min of meer kan begrijpen. Verstraete en Broeckaert trachten er namelijk niet naar om de lezer alles te doen begrijpen, het belangrijkste is om het grotere geheel te kunnen bevatten. 

Het duo baarde een verstrengeling van pure fysica met talige spitsvondigheid

Tip 2: Praatjes over wetenschap 

Als sociaalgeaccepteerde zatte nonkel van het weerbericht en ijverige wetenschapsblogger, was Frank Deboosere jarenlang een boegbeeld voor toegankelijke wetenschap. Jacotte Brokken had grote schoenen om te vullen, maar teleurstellen deed ze niet. Met enthousiasme nam ze Franks rol als grapjas van kwart voor acht over. Jacotte studeerde chemie en na enkele zijuitstapjes als wiskundeleerkracht, doctoraatstudent en stagiair bij VRT, werd ze weervrouw. Net als voorganger Frank, zet ze haar skills in om aan wetenschapscommunicatie te doen. Al in 2019 startte ze 'Weet Je Wat', een YouTubekanaal over STEM. Dat verhuisde in 2021 onder de naam 'STEM Olympiade' naar TikTok. Sinds september 2022 begon ze met haar eigen podcast 'praatjes over wetenschap'. Hierin pluist ze uit hoe andere wetenschapscommunicatoren naar hun vakgebied kijken en welke tips ze aan hun collega's zouden geven. Het eerste seizoen van de podcast telt veertien afleveringen en bevat als gasten enkele kleppers zoals Lieven Scheire, Hetty Helsmoortel en Kathleen Bracke. Op haar eigen goedlachse Jacottemanier reikt ze je tools aan om onderzoek aan de man te brengen. Een aanrader voor alle onderzoekers. 

Tip 3: ASAP Science 

In de afgelopen tien jaar is iedereen die op YouTube doomscrollt, ongetwijfeld de video's van AsapSCIENCE al tegen het lijf gelopen. Greg Brown en Mitch Moffit, de twee wetenschappers achter de entertainende en educatieve video's, delen beide een achtergrond in de biologie en natuurkunde. Met behulp van kleurrijke diagrammen streven ze ernaar om complexe wetenschappelijke onderwerpen op een toegankelijke manier uit te leggen. De video's behandelen diverse vakgebieden, waaronder biologie, natuurkunde, scheikunde en psychologie. Een opvallend kenmerk van hun presentatie zijn hun tekeningen en animaties, waarmee ze abstracte concepten helder en begrijpelijk maken. Als je je ooit afvroeg wat er gebeurt met je hersenen als je lsd inneemt of wat er zou gebeuren als de zon verdwijnt, ben je hier op het juiste adres.

Bestaat er een betere combo dan dragqueens en wiskunde?

Tip 4: The Math Drag Queen

Bestaat er een betere combo dan dragqueens en wiskunde? Kyne, ook bekend als the math drag queen, maakt korte wiskundevideo's waarin ze raadsels vertelt, wiskundeles geeft en haar volgers leert hoe ze misleidende statistieken in de media kunnen herkennen. Dit alles in glamoureuze drag.

Ze kaart aan hoe wiskunde wordt gebruikt in media. Bijvoorbeeld door aan te tonen welke fouten er gemaakt worden in nieuwsberichten over de COVID-19-pandemie en misdaadstatistieken op basis van ras. Met meer dan 1,5 miljoen volgers op verschillende platformen verspreidt Kyne haar liefde voor wiskundeonderwijs en wetenschappelijke geletterdheid. Zo brengt ze STEM-onderwijs naar de queer gemeenschap en queerness naar STEM. Met de TikToks alleen zal je waarschijnlijk niet slagen voor een examen wiskunde, maar ze bieden wel een leuke manier om wiskunde te koppelen aan maatschappelijke vraagstukken. Onlangs bracht Kyne ook het boek 'Unleash Your Inner Math Diva' uit, wat een geweldige mantra lijkt tijdens het blokken voor statistiek.

Tip 5: Sustainable Energy Without the Hot Air

In dit boek neemt fysicus David MacKay je mee in een analyse van energie. Waaraan verbruiken we nu in ons dagelijks leven het meeste energie en kunnen we dit compenseren met hernieuwbare alternatieven? Online krioelt het van de mythes over dit thema, maar hoe komen mensen überhaupt aan die claims? Met enkele back of the envelope berekeningen (lees: snelle, simpele berekeningen) en een aangename schrijfstijl gidst MacKay je door de energieproblematiek. Zo kan je kritisch kijken naar wat beide kanten van het energiedebat staan te schreeuwen. Wat dit boek nog geweldiger maakt, is dat je het gratis online kunt vinden op de website van MacKay!