Twee edities geleden bevatte dit blad een artikel over landen die grotendeels konden ontsnappen aan de koloniale expansie van vooral Europese grootmachten. De inleiding van dit artikel bevatte enkele fouten die hier (hopelijk) terechtgezet zullen worden.
Eerst en vooral is de term scramble for colonies ietwat vaag. In het artikel verwijst het naar de hele periode van kolonisatie. Het is echter belangrijk om het onderscheid te maken tussen de eeuwenlange periode van kolonisatie en de scramble for Africa die enkele decennia duurde. De eerste begon in de 15e eeuw en kent eigenlijk geen definitief eindpunt, zoals te zien is in, onder andere, de resem aan overzeese gebieden waar een paar Europese staten nog heersen. De laatste is een periode tussen de jaren 1880 en 1914 waarin Afrika extreem snel verdeeld werd. Ethiopië en Liberia waren inderdaad de enige landen die hiervan gespaard bleven. Ethiopië zou later wel door het Italië van Mussolini veroverd worden en Liberia was al een voormalige kolonie.
Liberia was een kolonie bedoeld om vrije Afro-Amerikanen 'terug' naar Afrika te sturen. Vooral witte Amerikanen waren ervan overtuigd dat bevrijde slaven niet in staat zouden zijn om te integreren in de Amerikaanse samenleving. Dit project kwam tot stand onder de leiding van de American Colonization Society. Het eerste schip vertrok naar West-Afrika in 1820. In 1821 wist Robert F. Stockton grond af de kopen van Zolu Duma door die te bedreigen met een pistool. Op dit stuk land werd de huidige hoofdstad van Liberia, Monrovia, gesticht, vernoemd naar de Amerikaanse president James Monroe.
In de komende jaren zouden kolonisten onder de ACS en op eigen houtje steeds verder van Monrovia settelen. Een grote meerderheid van de Afro-Amerikanen was van meet af aan tegen dit project. Het merendeel van de emigranten werd hier namelijk toe verplicht en de sterftecijfers lagen enorm hoog. Het verzet groeide verder uit en werd meer en meer mainstream in de VS.
De kolonie verwierf steeds meer autonomie en zou uiteindelijk in 1847 de onafhankelijkheid verklaren. Americo-Liberianen, de nakomeling van die kolonisten, vormden de bovenlaag van de Liberiaanse samenleving en moesten niet veel weten van de inheemse bevolking, die ze als achterlijk en primitief beschouwden. De Americo-Liberiaanse heerschappij zou duren tot 1980, toen een gewelddadige coup er een einde aan maakte.
Liberia was een kolonie bedoeld om vrije Afro-Amerikanen 'terug' naar Afrika te sturen
Ook China bleef, in tegenstelling tot wat het artikel beweert, niet uit de klauwen van het kolonialisme. De Opiumoorlogen en interne opstanden resulteerden in een reeks oneerlijke verdragen. Hierdoor werden Hong Kong en Macau respectievelijk Britse en Portugese kolonies. Andere kuststeden werden dan weer onderverdeeld in concessies. Ook België had er van 1902 tot 1931 zo een in Tianjin.
Mantsjoerije, een gebied in Noord-Oost China, werd deel van Rusland. Na de Russisch-Japanse oorlog zou het dan weer binnen de Japanse invloedssfeer vallen. Van hieruit zou het Japanse keizerrijk, voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, de rest van China proberen te veroveren en koloniseren in een enorm bloeddorstige campagne. Dit hoofdstuk in de Chinese geschiedenis wordt vandaag bestempeld als 'de eeuw van vernedering'.
Kolonialisme kan veel gedaanten aannemen, soms duidelijk, soms verborgen. Het is interessant en belangrijk om de complexiteiten te bestuderen, om nog maar niet te beginnen over het nalatenschap van dit gruwelijke gebeuren.
Reactie toevoegen