Wetenschap mag zich niet beperken tot de ivoren toren, integendeel, ze moet gedeeld worden met een breder publiek. Professor Bram Constandt viel recent in de prijzen voor zijn inspanningen op het gebied van wetenschapscommunicatie.
Op 14 november 2023 mocht professor Constandt de jaarprijs Wetenschapscommunicatie, de prijs voor Jonge Belofte Wetenschapscommunicatie en de prijs voor EOS Publieksfavoriet in ontvangst nemen bij de Koninklijke Vlaamse Academie van België en de Jonge Academie. Constandt werkt aan de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen als professor sportmanagement en onderzoekt onder meer de normalisering van gokken en de impact van gokreclame op ons leven.
"De onderzoeksgroep sportmanagement doet vooral onderzoek naar ethische kwesties in de sport en hoe sportorganisaties daarmee om kunnen gaan, zoals grensoverschrijdend gedrag, maar ook gokken. Sportorganisatie worden steeds vaker gesponsord door de gokindustrie. Internationaal onderzoek toont aan dat dit niet zonder risico is. Gokbedrijven gebruiken het hippe en leuke imago van sportorganisaties en proberen dat te linken aan kansspelen, en daarover worden heel weinig kritische vragen gesteld. Binnen onze onderzoeksgroep vonden we dit een mooie piste om te onderzoeken en willen we hier ook kritisch over communiceren."
"Gokschade is zoals een olievlek: het verspreidt zich razendsnel"
De weg van normalisering naar regulering
"Het is heel belangrijk om de normalisatie van gokken via reclame en media aan te pakken. De gokindustrie stelt dat gokken slechts een probleem is voor de 1% van de mensen die een verslaving zou ontwikkelen. Maar gokschade is zoals een olievlek: het verspreidt zich razendsnel en de schade gaat veel verder dan enkel een verslaving hebben. Het heeft niet alleen een impact op het individu, maar ook op familie en vrienden. Daarnaast kan gokschade er ook zijn zonder dat iemand een verslaving ontwikkelt. Het discours van de gokindustrie stelt dat we die 1% verslaafde individuen, de zogenaamde dutskes, moeten beschermen, maar dat we die 99% anderen met rust moeten laten. Ik ben niet tegen gokken, maar wel tegen de ongebreidelde promotie ervan die schade creëert en in stand houdt."
Reclame en media zorgen voor een normalisatie van gokken. Professor Constandt benadrukt dat het belangrijk is dat dit aangepakt wordt.
"Volgens de gokindustrie is het geen goed plan om hen strikte regels op te leggen. Zij zijn ervan overtuigd dat de regulering van legale gokbedrijven ervoor zal zorgen dat er steeds meer illegaal gegokt wordt, maar daar is eigenlijk geen enkel bewijs voor. Gokken is nog altijd mogelijk en mensen die nu op zoek gaan naar info over gokken komen nog altijd bij de legale operatoren uit."
"De gokindustrie stelt dat we die 1% verslaafde individuen, de zogenaamde dutskes, moeten beschermen"
Van abstract onderzoek naar praktische uitkomsten
Constandts onderzoek lag mee aan de basis van een Koninklijk Besluit dat in juli 2023 van kracht ging. Het besluit verbiedt de belangrijkste vormen van reclame van gokbedrijven. Hij vertelt over de samenwerking tussen wetenschap en justitie.
"Toenmalig minister van Justitie, Vincent van Quickenborne, was al bezig met de regulering betreffende de schade van gokreclame toen wij zijn kabinet contacteerden. Hij was zeer ontvankelijk voor ons onderzoek, omdat hij zo zijn initiatief wetenschappelijk kon onderbouwen."
De onderzoekers en het kabinet bundelden de krachten met andere actoren zoals het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD). Die inspanningen hebben uiteindelijk geleid tot effectieve maatregelen. Maar daar bleef het niet bij. Professor Constandt heeft daarnaast veel inspanningen gedaan om zijn onderzoek te verspreiden en zo mensen bewust te maken van de impact van gokken.
"Ik heb mijn onderzoek via verschillende kanalen gedeeld. Namelijk een aantal opiniestukken in Vlaamse en Nederlandse kranten, een podcast, een preventiecampagne met het VAD, een keynote bij de voetbalbond en de Universiteit van Vlaanderen en nog een paar andere initiatieven."
"Ik vind wetenschapscommunicatie zeer belangrijk omdat je zo als onderzoeker een grote doelgroep bereikt. Dat dwingt je er ook toe om toegankelijke taalregisters te gebruiken, waardoor je een heldere boodschap brengt. De inzichten van onderzoeken worden vaak gefinancieerd met belastinggeld, daarom is het belangrijk om ze zo breed mogelijk te verspreiden."
De vele stemmen zorgden er uiteindelijk voor dat professor Constandt de prijs van EOS Publieksfavoriet won. Daarom wil hij alle UGent'ers die voor hem stemden graag nog eens bedanken.
Reactie toevoegen