Op donderdag 24 februari viel Rusland Oekraïne binnen en brak er oorlog uit. Terwijl wij nog elke dag naar de les kunnen, moeten Oekraïense studenten vechten om te overleven.
De oorlog in Oekraïne heeft er immense gevolgen voor de hele bevolking. Veel vrouwen en kinderen vluchten naar Polen met bussen en treinen, maar mannen tussen 18 en 60 jaar waaronder dus ook studenten, mogen het land niet verlaten. Zij moeten vechten voor hun land. Er is geen dienstplicht, maar wel een mobilisatie in vier fasen. Op dit moment is enkel de eerste fase van kracht en worden enkel mensen met militaire ervaring opgeroepen. De meeste studenten zitten in een latere fase, maar velen hebben zich al vrijwillig aangesloten bij het leger. Vrouwen hebben eveneens de mogelijkheid zich aan te melden bij het leger. Ook Glib Mazepa, een doctoraatsstudent in de evolutionaire biologie, zegt dat hij bereid is om voor zijn land te vechten als hij opgeroepen wordt.
De studenten die niet aan de frontlinie vechten, dragen ook hun steentje bij door, onder andere, vrijwilligerswerk te doen. Sommigen maken camouflagenetten of helpen bij evacuaties. Anderen stellen waardevolle voorwerpen veilig of helpen gevluchte weeskinderen te verzorgen. Ze richten centra op om militair materiaal zoals helmen, verrekijkers en andere uitrusting te verzamelen, omdat dat nu moeilijk te verkrijgen is. Studenten roepen dus op om dit soort materiaal te doneren in plaats van voedsel. Dat is nu in de meeste regio's van het land namelijk nog redelijk makkelijk te bemachtigen. Om het leger een hart onder de riem te steken, schrijven ze brieven naar soldaten en bakken ze typische Oekraïense gebakjes om naar het front te sturen. Ook zetten enkele jongeren zich in voor de strijd tegen nepnieuws en Russische propaganda. Ze hebben het 'Parkova Propaganda'-project uit de grond gestampt om getuigenissen van Oekraïners de wereld in te sturen en de verspreiding van valse informatie tegen te gaan.
Academische instituten in moeilijkheden
De Oekraïense universiteiten hebben zelf ook allerlei acties op poten gezet. De bibliotheken staan nu open voor vluchtelingen en er wordt medische hulp aangeboden. Verder helpen ze studenten die hun stad hebben verlaten door hen toe te wijzen aan een gastgezin.
De universiteitsgebouwen blijven zelf echter niet gespaard tijdens de oorlog. Het hoofdgebouw van de Universiteit van Kharkiv, dat dateert uit 1805, werd beschadigd door een bominslag op het centrale plein. De impact was zo immens dat het gebouw geen ramen meer heeft. In 2016, na de annexatie van de Krim en het begin van de oorlog in het Donetsbekken of 'Donbas', werden plannen opgesteld om de eeuwenoude collecties en de dure apparatuur van de universiteit veilig te stellen. Toen Russische troepen in februari het land binnenvielen, ondernam het universiteitsbestuur echter geen actie om het plan uit te voeren. Het zijn de vrijwilligers zoals Glib Mazepa die nu alle waardevolle voorwerpen naar de kelders brengen waar ze hopelijk beschermd zijn.
De kelder van hun studentenhomes dient nu als schuilkelder
Sinds het begin van het conflict zijn alle lessen aan de universiteiten opgeschort. Toch blijven studenten en lesgevers niet bij de pakken zitten. Een vriend van doctoraatstudent Glib Mazepa en sommige lesgevers nemen lessen op zodat studenten ze toch nog kunnen volgen. Hij vergelijkt het met de online lessen tijdens de pandemie, al was de reden voor het afstandsonderwijs toen helemaal anders. Op maandag ging een deel van de lessen opnieuw van start aan de Oekraïense Katholieke Universiteit in Lviv.
Veel studenten zijn gevlucht naar het platteland of naar het buitenland. De studenten die in Kharkiv gebleven zijn, slapen in metrostations of in de kelder van hun studentenhomes die nu dienen als schuilkelder.
Oekraïnse studenten aan het woord.
Tijdens een gesprek met vijf Oekraïense studenten liepen de emoties hoog op. Ze vertelden dat een studiegenoot een paar dagen geleden gedood werd door Russische soldaten. Ook een wiskundestudente die al verschillende internationale prijzen won, sneuvelde in Kharkiv door een bominslag.
Mariia is een van die studenten. Op de eerste dag van de oorlog werd ze wakker toen haar ouders haar opbelden om te zeggen dat ze naar Polen moest vluchten. Huilend vertelt ze dat haar leven gestopt is en ze nu enkel nog denkt aan de oorlog. Zelf heeft ze geen begrip voor de Russische bevolking omdat ze vindt dat de Russen zwijgen en niets doen, terwijl er volgens haar snel actie ondernomen moet worden.
Ze voelen zich schuldig omdat ze nog leven en kunnen lachen terwijl anderen sterven
Ook Olya Pukalyak werd op een ochtend opgeschrikt door een sirene. "Dat is momenteel de beste manier om wakker te worden, want het alternatief is een bominslag". Angst en haat zijn bij haar en vele andere Oekraïners de dominante emoties. Angst omdat ze niet weet hoe de Oekraïense regering zal reageren. Haat tegen de Russische bevolking omdat ze niet begrijpt waarom ze niet opkomen tegen de oorlog. Ze vertelt dat veel mensen lijden aan survivor's guilt: ze voelen zich schuldig omdat ze nog leven en kunnen lachen terwijl anderen sterven. Veel mensen proberen met de situatie om te gaan door humor te gebruiken en er grapjes over te maken. Ze maken memes, posten filmpjes van een tank die gestolen wordt, delen foto's, enzovoort. Dit biedt aan de ene kant steun en creëert een beetje luchtigheid, maar aan de andere kant zouden mensen kunnen vergeten dat er echt oorlog woedt en zouden ze kunnen denken dat het gewoon een film is.
Wat met internationale studenten
Kharkiv is de tweede grootste stad van Oekraïne en telt ruim twintig universiteiten. Die trokken ook dit jaar een grote groep internationale studenten aan. Sommigen, zoals een Amerikaanse student geneeskunde, konden al terugkeren naar hun thuisland voor de oorlog uitbrak, maar anderen hadden minder geluk. Zo konden enkele Indiase studenten niet meteen terugkeren naar hun thuisland omdat de Indiase overheid te traag actie ondernam. De internationale studenten konden wel samen met de andere studenten en inwoners van de stad evacueren. Treinen en bussen werden ingezet om iedereen in veiligheid te brengen in het westen van Oekraïne of in het buitenland.
Hoe kan jij helpen?
Er zijn veel verschillende mogelijkheden om hulp te bieden. Nu is het erg belangrijk om te blijven praten over de oorlog en correcte informatie te blijven zoeken en verspreiden. Alleen zo kan het gevecht aangegaan worden met de Russische propaganda en weet de Oekraïense bevolking dat ze er niet alleen voor staat. Verder is humanitaire hulp heel welkom, bijvoorbeeld door te helpen in opvangcentra voor vluchtelingen. Kleren doneren is eveneens belangrijk. Daarnaast kunnen medicatie en ander medische materiaal van pas komen, zeker in regio's waar de bevoorrading moeilijk is. Geld inzamelen en naar een organisatie ter plekke sturen is ook een doeltreffende manier om te helpen, omdat het geld gaat naar mensen die weten wat er ter plekke nodig is. Op de website van het Rode Kruis staat de recentste info over hoe je kan helpen, maar ook waar het geld dat gedoneerd wordt naartoe gaat en enkele tips als je zelf een gastgezin wil worden. De situatie is op dit moment overal in Oekraïne anders en elk gebied heeft dus andere middelen nodig. Als laatste tip geven de studenten mee dat het nuttig is om te schrijven naar Oekraïne. Zo kom je te weten hoe je op dat moment op de meest effectieve manier hulp biedt.
Reactie toevoegen