Present - Stephan Vanfleteren

A trip down memory lane

Je hebt er misschien al van gehoord en je hebt ze ongetwijfeld al zien passeren: iconische, doorleefde karakterportretten in zwart-wit. Stephan Vanfleteren blikt in 'Present' terug op een memorabele en rijkgevulde carrière, waarin vooral de evolutie en diepgang van het beeld centraal staan.

Er zijn zo van die artiesten die simpelweg geen introductie meer nodig hebben. Stephan Vanfleteren, de Kortrijkzaanse zwart-witfotograaf, veroverde met zijn intussen uitpuilende oeuvre wereldwijd harten. De wortels waaruit dat parcours ontsproot en waarlangs het vele malen opnieuw zou voortschrijden, ontkiemden in ons eigenste Belgenlandje. Die trots ontging ook het Fotomuseum (FOMU) in Antwerpen niet. Sinds enkele maanden loopt er de allereerste, uitgebreide overzichtstentoonstelling van Vanfleteren, getiteld 'Present', waarvoor het volledige museum ingenomen werd.

Stephan Vanfleteren

Het was al een poos geleden dat de rij bezoekers in het FOMU tot zo ver buiten reikte, zelfs nog enkele maanden na de officiële opening. Vanfleteren is een graag geziene artiest, wat met deze tentoonstelling des te meer blijkt. Niet onlogisch, gezien de breedte van zijn oeuvre, wat het toegankelijker maakt om zijn werk als afzonderlijk aspect van zijn carrière te smaken. Zijn beginjaren kaderden voornamelijk in de journalistieke branche, waarvoor hij meerdere malen met zijn analoge Rolleiflex of Pentax de wereld afreisde naar (politiek) onstuimige gebieden. Die onstuimigheid kenmerkt zijn beeldmateriaal rond die periode dan ook perfect; het zijn bewogen momenten, zowel letterlijk als figuurlijk, die de maatschappij en de mensen die erin (over)leven in grove korrel vatten.

Soms lijkt het echter alsof het zwart-witte aspect zich vertaalt in een soort illusoir scherm tussen fotograaf en scène; alsof die historische beelden emotioneel afstandelijk en op die manier 'onbewogen' weergegeven worden, meer dan bij kleurenfotografie, waar de fotograaf er vaak middenin lijkt te staan. Die sobere filter van zwart-witfotografie bespeelt Vanfleteren meesterlijk. Het is dan ook de combinatie van enerzijds de massieve geschiedenisgruwel en anderzijds de oorverdovende stilte die de beelden lijken uit te stralen, die de kijker diep ontroert.

Die sobere filter van zwart-witfotografie bespeelt Vanfleteren meesterlijk

Naarmate de expositie vordert, verandert de focus van bewogenheid naar stilstaan en van mensheid naar menszijn. Vanfleteren zoekt zijn toenadering meer en meer tot de karakteristieke portretfotografie. Hierin bestrijdt hij de 'stilte-filter' op een bijzonder aangrijpende manier: hij laat het individu, dat naar de achtergrond dreigt te verdwijnen, op de voorgrond treden door het in beeld te brengen - en dit met een bijna ongeziene technische precisie. Zijn ode aan België, zijn bakermat, bestempelt hij met intussen befaamde portretten van vissers, de kust en stillevens in steden als Charleroi. De fotograaf ontpopt zich tot een fotografische allesheerser - en terecht. De melancholie, alsook de scherpe contrasten en spraakmakende gezichtsgroeven druipen van de beelden af en zorgen voor een gevoel van intimiteit en verbondenheid met zijn werk. En vooral een gevoel van trots, na deze tentoonstelling. Vanfleteren is een artiest om te koesteren, die met zijn oeuvre onbetwistbaar iconische beeldgeschiedenis heeft geschreven.

0
Gemiddeld: 5 (1 stem)

Reactie toevoegen