Belezen Wetenschappers

Sinds de eerste editie drie jaar geleden, kent Belezen Wetenschappers een groot succes onder professoren, waar bekende namen zoals Johan Braeckman, Freddy Mortier en dinsdagavond Paul Verhaeghe geliefde bladzijden aan hebben toevertrouwd. Twintigers, daarentegen, komen eerder op in verlegen aantallen.  

Een lees-bad

"In Engeland is dit niet nieuw, maar in het Nederlandse landschap is dit heel erg uniek", aldus Yves T’Sjoen. T'Sjoen is professor aan de faculteit Letteren en Wijsbegeerte, en medestichter van Belezen Wetenschappers samen met Kurt Defranc, cultureel adviseur van de Universiteit Gent. "We zijn blij dat we professoren uit hun comfortzone kunnen halen en met elkaar laten praten onder de wiskundige en soepele leiding van Pat Donnez. Dat levert altijd weer zeer geanimeerde gesprekken op."

"We zijn blij dat we professoren uit hun comfortzone kunnen halen" - Yves T'Sjoen

Bekende titels passeren de revue, zoals bijvoorbeeld dinsdagavond 1984 van George Orwell, of Nero van Marc Sleen. Ook volstrekt onbekende auteurs komen aan bod. “Je krijgt in vele gevallen zin om deze zelf te gaan lezen”, voegt T’Sjoen toe, “Ik denk dat het dus écht wel zijn doel bereikt. Het is ook elke keer een uniek evenement, vind ik. Elke keer krijg je een andere dynamiek. Andere mensen, andere titels…”

Pat Donnez beschrijft het zelf als een 'lees-bad'; een uitnodiging voor professoren om zich via literatuur te ontbloten. "Wat ons treft," zegt hij verder, “is dat ook mensen waarvan je het nooit verwacht had, en dan bedoel ik medici, dokters, of zelfs ingenieurs, soms echt fervente lezers blijken te zijn. Dat kan je ook voelen: je weet al snel of iemand 'leesfraude' aan het plegen is of niet.”

Lezen als kunst van het anders kijken

Donnez merkt op dat lezen niet enkel als ontspanning kan dienen, maar ook op opmerkelijke wijze bijdraagt aan het beroepsleven: "Artsen vertrouwen ons bijvoorbeeld toe overtuigd betere geneeskundigen te zijn omdat ze lezen. Lezen geeft hen een andere blik die zij nodig hebben om mensen te begrijpen, om te verstaan waar hun patiënten mee worstelen."

"Artsen vertrouwen ons bijvoorbeeld toe overtuigd betere geneeskundigen te zijn omdat ze lezen" - Pat Donnez

"Lezen is de kunst van het anders-kijken", knikt prof. T'Sjoen toe. "Zich verplaatsen in andermans perspectief, dat van een personage of van de verteller bijvoorbeeld, blijkt heel verrijkend te zijn voor mensen."

Professor aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur en huidige rector Rik Van de Walle was zelf een van de sprekers tijdens Belezen Wetenschappers. "Hij bleek zo'n grote lezer dat we hem zelfs hebben moeten onderbreken, geloof ik", zegt T'Sjoen. Van de Walle was onder andere enthousiast over Thomas Mann. 

T'Sjoen vertelt dat sommige academici zich soms ongemakkelijk voelen om als amateur-lezer over lectuur te praten. "Belezen Wetenschappers wordt voor een publiek gehouden van soms wel een honderdtal mensen. Het is niet voor een klein groepje van lectuurliefhebbers. Toch zijn de meeste academici bijzonder enthousiast en hangt het publiek meestal aan hun lippen. Er zijn natuurlijk wel academici met droge lippen, waar je dus een beetje minder aanhangt." Al valt dat volgens Donnez mee: "Ik vind dat de redactie slim selecteert."

Schampere studenten opkomst

"Misschien mag ik nu even schamper zijn over de opkomst van de studenten", is Donnez dubieus over de relatie tussen literatuur en jongeren. "Lezen studenten eigenlijk nog?" 

"Het punt is," valt T'Sjoen hem bij “nog veel te weinig belezen studenten vinden hun weg naar de Belezen Wetenschappers. Het lijkt een klein onderonsje; academici onder elkaar die het over hun favoriete boeken hebben. Wij dromen er nochtans van om ook meer studenten en jonge mensen aan te trekken. Terwijl de academici zich even uit hun toga hebben geplaatst, kunnen studenten andere proffen ontdekken door naar ze te luisteren. Er volgen geen examenvragen en het is geen erudiete aangelegenheid. De sprekers converseren vooral met elkaar." 

Belezen wetenschappers in uitbreiding

T’Sjoen laat voor volgende edities het literair veld buiten België treden: "Wat we dit jaar voor de eerste keer doen is samenwerken met platformen. We hebben platformen in Zuid-Afrika en China. Met behulp van internationalisering zouden we misschien onze blik nog wat kunnen verruimen."

Naast dit initiatief, wil T’Sjoen een nauwere samenwerking met jongeren. "Studenten zijn altijd zeer welkom indien ze daar graag aan zouden willen meehelpen en niet enkel als hand- en spandienst. Ze kunnen meehelpen met het formaat uit te breiden en in overleg kunnen we nieuwe ideeën voortbrengen. We denken eraan om iets gelijkaardigs als Belezen Wetenschappers te organiseren met doctorandi of studenten in plaats van proffen."

"Ik wil een lezing met studenten op het podium en professoren in de zaal" - T'Sjoen 

“Er zijn veel studenten die graag lezen”, beaamt T'Sjoen. "Niet omdat ze moeten, maar omdat ze willen. Een lezing met studenten op het podium en professoren in de zaal is iets wat ik in de toekomst graag verwezenlijkt wil zien."