Studeren in Azië, een olympische sport

Wie denkt dat studeren aan de UGent al zwaar is, mag van geluk spreken dat hij niet in Oost-Azië leeft. Daar ligt de lat om toegelaten te worden aan een universiteit veel hoger dan in België. Hier kun je met je ASO-diploma in de hand bij wijze van spreken over de lat heen stappen, terwijl je in Azië best een professioneel hoogspringer bent.

Oost-Azië is een dichtbevolkt en uitgestrekt gebied, maar er heerst een grote welvaartskloof. Daarom liggen de inschrijvingscijfers er niet zo gigantisch hoog. Zeker niet als je deze vergelijkt met de cijfers in de Europese Unie of de Verenigde Staten. De welvaart is hier echter niet de enige reden voor: ook de zware ingangsexamens aan de universiteiten daar spelen een rol. Dit is toegegeven niet voor alle landen zo - Hong Kong, Singapore en Zuid-Korea staan bekend voor hun kwalitatieve universiteiten met loodzware ingangsexamens, maar hebben allen ook zeer hoge inschrijvingscijfers. Ook opvallend is het feit dat deze landen, en Oost-Aziatische landen in het algemeen, steevast hoog scoren op IQ-ranglijsten. De wereldwijde top vijf wordt zelfs helemaal door landen uit deze regio ingevuld. Dit is duidelijk een teken dat de kwaliteit van de universiteiten, en het onderwijs in zijn geheel, zeer hoog is. Volgens velen is dit te danken aan de strenge ingangsexamens die het kaf van het koren scheiden en ervoor zorgen dat alleen degenen met de hoogste kans op slagen kunnen toetreden tot het hoger onderwijs.

Het recht van de sterkste

"Er is een hoge druk op Koreaanse studenten om zich in te schrijven aan de universiteit", zegt Yewon Kim, die studeert aan de Sunkyunkwanuniversiteit. "Deze hoge peer pressure leidt tot zeer hoge inschrijvingscijfers bij alle universiteiten in de omgeving", aldus Soomin Kim, student geneeskunde aan de universiteit van Seoul.  Zo zouden 95% van de Koreanen een universitaire opleiding volgen, dit verschilt van België, waar ongeveer 75% voor een tertiair diploma gaat.

Door deze hoge inschrijvingscijfers is er niet alleen een hoge druk om toegelaten te worden, dus om te slagen voor de bikkelharde toegangsexamens, maar ook een hoge druk om eruit te springen ten opzichte van de medestudenten. "Vaak betekent dit niet alleen excellente cijfers behalen, maar ook buitenschoolse activiteiten ondernemen die te maken hebben met de richting die de student graag zou doen", zegt Soomin Kim. De reden hiervoor is dat zeer veel studenten een (bijna) perfecte score halen in het secundair waardoor een goede student, zelfs met een score die in België geweldig zou zijn, in het hoger onderwijs maar een van de vele studenten is, en daarin zijn de Oost-Aziatische universiteiten niet geïnteresseerd. Zij willen een speciale, unieke student binnenhalen, die eruit springt. Clubs en verenigingen georganiseerd rond wiskunde, wetenschappen en informatica zijn bijgevolg talrijk en hebben gewoonlijk hoge ledenaantallen.

"Vele studenten proberen zelfs nog een voetje voor te krijgen op de rest door, nog voor ze ooit op de universiteit geweest zijn, al een stageplek te zoeken"

"Vele studenten proberen zelfs nog een voetje voor te krijgen op de rest door, nog voor ze ooit op de universiteit geweest zijn, al een stageplek te zoeken. Het is ook niet abnormaal voor jongeren uit het secundair om een onderzoekspaper te schrijven", merkt Soomin Kim nog op. En dat alles gebeurt terwijl ze zich voorbereiden op hun cruciale ingangsexamen.

Studeerverslaafd?

Een eerste voorwaarde om toegelaten te worden in de meeste richtingen aan een Oost-Aziatische universiteit is dus slagen voor dat befaamde ingangsexamen. Maar alleen daarvoor slagen volstaat niet, want om aanvaard te worden, moeten studenten ook een hoge score halen in het secundair onderwijs. Aan het merendeel van de universiteiten haalt een student, die op de middelbare school gemiddeld lager dan 80% scoorde, de selectie niet. Elke slechte toets kan dus de kansen van een student om naar de universiteit te gaan kelderen.

Om aan al deze vereisten te kunnen voldoen, besteedt de gemiddelde Oost-Aziaat een heel groot deel van zijn tijd aan zijn studies. Soomin Kim bevestigt dit: "Ik spendeerde tijdens mijn middelbare schooltijd tien tot twaalf uur per dag aan mijn studies. Nu ik aan de universiteit bezig ben, studeer ik veel minder: zo'n twee tot drie uur per dag." Bij ons gaat het er doorgaans omgekeerd aan toe.

Kiezen voor kwaliteit

"De kwaliteit van de verschillende universiteiten varieert natuurlijk van universiteit tot universiteit," zegt Soomin Kim, "maar er kan wel een duidelijk verschil getrokken worden tussen de private en publieke universiteiten." De private universiteiten zijn in dit geval de meer prestigieuze, duurdere optie, zoals in de VS, waar de kwaliteit van het onderwijs aan gerenommeerde universiteiten zoals Harvard en Yale veel hoger ligt dan bij andere. De keuze van universiteit is zeer belangrijk voor de verdere studies. De kwalitatieve universiteiten zijn inderdaad moeilijker om aan toe te treden, maar ze bieden vaak ook een meer uitgebreid gamma aan mogelijke richtingen en stageplekken.

Sterven van de stress

Dit systeem legt natuurlijk een enorme druk op de schouders van studenten over heel Oost-Azië. Het feit dat elk slecht cijfer de doodsteek kan betekenen voor een verdere carrière, helpt ook niet meteen.

"Het feit dat elk slecht cijfer de doodsteek kan betekenen voor een verdere carrière, helpt ook niet meteen"

De studenten in het Oosten offeren vaak al hun vrije tijd op om toch maar hun droom te kunnen najagen. Dit resulteert in gigantisch veel stress, en die stress kan soms fatale gevolgen hebben. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben uitgewezen dat die stress in een behoorlijk aantal gevallen, rechtstreeks of onrechtstreeks, leidt tot zelfdoding. In 2017 ontnamen in Zuid-Korea 451 studenten, over alle schoolinstellingen heen, zich van het leven. Stress wordt als een factor gezien die daar sterk in meespeelt. Ook in Japan eist de stress zijn tol. Daar hebben een op de vier middelbareschoolstudenten ooit al met een depressie te kampen gehad en is zelfdoding sinds 2014 de dominante doodsoorzaak bij jongeren. Dit is natuurlijk niet geheel te wijten aan de zware studies, maar het draagt er zeker aan bij.

Nog geen stemmen

Reactie toevoegen