Onderwijsevaluaties sinds dit academiejaar verplicht

Heiligt het doel de middelen?

Om studenten aan te sporen hun onderwijsevaluaties in te vullen, nam men dit jaar een drastische maatregel: zij die de onderwijsevaluaties niet tijdig invullen, verliezen de toegang tot Minerva. Lees hieronder de 411 over deze nieuwe regel. (Dat is straattaal voor 'informatie', zo hebben we meteen de cool kids mee.)

Waar het tot vorig jaar nog leek alsof het een stilzwijgende afspraak onder de studenten was om de onderwijsevaluaties te negeren, strooit het nieuwe onderwijs- en examenreglement dit jaar roet in het eten. In deel VII van het reglement, dat eind mei vorig academiejaar werd goedgekeurd in de Raad van Bestuur, lezen we dat participatie aan de evaluaties verplicht is. Zo'n merde krijg je nu eenmaal als je universiteit onderwijskwaliteitszorg hoog in het vaandel draagt. Studenten die hun evaluaties niet invullen, kunnen de toegang tot de 'elektronische leeromgevingen' (Minerva!) tijdelijk verliezen. 

Historiek

Geen artikel over onderwijsevaluaties zonder een geschiedenisles over het fenomeen. In 1991 werd het decreet betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap uitgevaardigd, waarin staat dat er interne kwaliteitscontrole voorzien moet worden aan de universiteiten. Mede dankzij de studentenvertegenwoordigers werd die kwaliteitscontrole ingevuld door onderwijsevaluaties, waarbij ze zich baseerden op enkele opleidingen waar dergelijke evaluaties al bestonden. Voor deze eerste vorm van universiteitsbrede onderwijsevaluaties moesten studenten die dit in '93 wilden - het was destijds niet verplicht - de vragenlijsten in levende lijve gaan invullen op de faculteit op een grote 'evaluatiedag'. En wij maar klagen over twee minuutjes surfen naar Oasis. Op zo'n onderwijsdag werden de lessen geschrapt, wat mogelijk een reden was voor de lage opkomst. Illustratie: slechts dertien studenten uit de tweede bachelor rechten kwamen toen opdagen. Een lage participatiegraad is dus van alle tijden, meneer!

Impact analysis

Of de exacte beweegreden nu het decreet uit '91 is of niet, de UGent hecht elk jaar meer belang aan onderwijskwaliteitszorg. Zo speelt het onderwijsluik een belangrijke rol bij het promoveren van proffen, doctoraatsstudenten en assistenten. Binnen dit luik baseert men zich onder andere op de onderwijsevaluaties om de prestaties van de lesgevers te beoordelen. Om dit wederom te illustreren met een voorbeeld vanuit de Faculteit Recht en Criminologie: in maart 2010 werd het vak Internationaal Publiekrecht afgenomen van professor Marc Cogen nadat studenten zich zeer negatief uitlieten in de onderwijsevaluaties - de inhoud van het vak zou te beperkt zijn en professor Cogen zou te veel nadruk leggen op zijn eigen mening. "Als iemand echt slecht scoort op de onderwijsevaluaties, is de kans klein dat die persoon gepromoveerd zal worden", klinkt het bij Lennert Noppe, studentenvertegenwoordiger in het Bestuurscollege, het hoogste operationele orgaan van de UGent. "Als je wil dat professoren goed lesgeven, hoort het invullen van de onderwijsevaluatie daarbij."

"Als je wil dat professoren goed lesgeven, hoort het invullen van onderwijsevaluaties erbij" - Noppe

Ook Robbert Claeys, die studentenvertegenwoordiger was in de Onderwijsraad toen twee jaar geleden gediscussieerd werd over de participatiegraad van de onderwijsevaluaties, treedt Noppe hierin bij: "Het is trouwens niet enkel om slechte lesgevers te straffen, maar ook om zij die echt goed lesgeven te belonen voor de tijd die ze erin steken."

Eigen belang

Ondanks het belang van de evaluaties is het invullen ervan niet de meest populaire bezigheid onder studenten. Jaar na jaar zag men bij de Directie Onderwijsaangelegenheden (DOWA) een lage participatiegraad. Het probleem werd twee jaar geleden aangekaart in de Onderwijsraad, waarna men een werkgroep oprichtte waarin men onderzocht hoe de respons verhoogd kon worden en of het verplicht maken van de onderwijsevaluaties wenselijk was. De Onderwijsraad heeft zich hier positief over uitgesproken, en koppelde er het verlies van de toegang tot Minerva aan, wat een van de voorgestelde sancties was in de werkgroep. Het weigeren van feedback of het niet vrijgeven van de punten na examens haalden het niet. "Persoonlijk heb ik geen probleem met het verplicht maken ervan", klinkt het bij Noppe. "Elke student wil goed onderwijs. De enige manier voor de universiteit om te weten of er goed onderwezen wordt door de 2500 lesgevers, is het actief aan te studenten te vragen. We moeten niet streven naar 100 procent respons, maar 30 procent is veel te weinig om goede analyses te maken." Toch is niet iedereen het hiermee eens. Onder andere Dries Van Langenhove, studentenvertegenwoordiger in de Raad van Bestuur, volgt deze redenering niet: "Het verplicht laten invullen van dergelijke evaluaties kadert in de steeds verdergaande betutteling van studenten. Het universiteitsbestuur had ons een duidelijkere optie moeten geven om ze niet in te vullen, al onderschrijf ik zeker het belang van onderwijsevaluaties."

"Het verplichten van onderwijsevaluaties kadert in de verdergaande betutteling van studenten" - Van Langenhove

"Er waren destijds ook mensen die zeiden dat het de plicht was van de facultaire studentenraden om de onderwijsevaluaties te promoten", zegt Noppe. "De studentengeleding zei toen dat dit niet op hen afgeschoven mocht worden en dat iedereen zijn verantwoordelijkheid moest nemen." Claeys stelt voor dat lesgevers aan het begin van hun lessen kort de onderwijsevaluaties bespreken met hun studenten en met concrete voorbeelden aantonen wat er in hun vak veranderd is dankzij de input van de studenten: "Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid voor de student en de lesgever. In het huidige systeem ligt de last volledig op de studenten." 

Handen af van mijn elektronische leeromgeving

Studenten kunnen een invloed uitoefenen op het onderwijs aan de universiteit en dit kunnen ze doen door de onderwijsevaluaties in te vullen. Klinkt goed, maar toch voelt de sanctie die gekoppeld werd aan het verplicht maken van de onderwijsevaluaties voor sommigen aan als chantage. Bij de Gentse Studentenraad is er vooralsnog geen standpunt ingenomen tegenover de nieuwe verplichting. "De studentenvertegenwoordigers waren vorig jaar nog rustig omdat het verplicht maken en de sanctie maar op enkele faculteiten doorgevoerd zouden worden om te zien of het effectief een goede oplossing was", legt Claeys uit. "Het voorstel was om het eerst op de geïntegreerde campussen (de opleidingen die ingekanteld zijn vanuit de hogescholen, red.) toe te passen omdat ze het concept van de onderwijsevaluaties daar nog niet goed kenden en de respons er gigantisch laag was. In de begroting van de Gentse Studentenraad is het promoten van de onderwijsevaluaties zelfs nog opgenomen, omdat we dachten dat het maar op een aantal faculteiten verplicht zou worden en er op de andere faculteiten nog campagne gevoerd moest worden." Toch zijn ze volgens Noppe aan de UGent niet bang voor scheeftrekkingen in de resultaten door misnoegde studenten: "Ze zullen sowieso een statistische analyse uitvoeren op de resultaten en scheeftrekkingen zullen op de een of andere manier rechtgetrokken worden. Maar ik ben geen statisticus, hè." 

"We dachten dat het maar op een aantal faculteiten verplicht zou worden" - Claeys

"Het komt misschien over als chantage, maar er is al zeer veel geprobeerd om studenten die onderwijsevaluaties te laten invullen", besluit Noppe. "Net zoals een prof feedback moet geven aan zijn studenten, moeten studenten feedback geven aan hun proffen. Ik vind het een essentieel onderdeel van wat een student moet doen." 

0
Gemiddeld: 4 (1 stem)

Reactie toevoegen