Dat Oost-Europa een corrupt en louche imago heeft, is helaas niet alleen een vaak gehoord cliché. Een nieuwe generatie jonge Slovaken pleit na het zoveelste corruptieschandaal voor verandering.
Twee scholieren van 16 en 17 jaar mobiliseerden in april dit jaar tienduizenden mensen via Facebook. De straten van Bratislava vulden zich met betogers die de corruptie van de overheid niet langer pikten. De precieze aanleiding van de protesten was een berichtgeving over 260.000 euro overheidsgeld dat de eerste minister Robert Fico in zijn eigen zakken gestoken zou hebben. Volgens de Erasmusstudente Petik Lašová uit Slovakije is dat echter slechts "het topje van de ijsberg”. De waarschijnlijke omvang is wellicht nog veel groter. “Het gaat om overheidsgeld dat door eerste minister Robert Fico privé uitgegeven werd aan appartementen, auto’s, vrienden en familie. Alle andere verduisteringen leiden terug naar zijn persoon”, aldus Lašová.
Met fluwelen handschoenen
“Het was een vreedzame betoging, zonder al te veel excessen”, gaat Lašová verder. De initiatiefnemers Karolina Farska en David Straka zouden daarbij grotendeels geïnspireerd geweest zijn door de Fluwelen Revolutie van 1989. Ook bij die demonstraties die het einde van het communistische regime betekenden, kwam het engagement vooral van de studenten.
Het engagement komt vooral van de studenten
Dat het niet bij één betoging bleef, bewijzen ook latere marsen en kleinschalige festivals. Zelfs in kleinere steden komen jonge mensen samen om te praten over de politieke toekomst van hun land. “De voorhoede wordt ondersteund door politici uit de oppositie en bekende celebrities, zoals Slovaakse acteurs en actrices”, zegt Lašová. "Ik ben heel blij dat het initiatief van onderuit gekomen is. Uiteraard is het protest ook door de politiek gerecupereerd. Bepaalde politieke partijen wilden die rol van initiatiefnemers maar al te graag claimen. In buurlanden Polen en Tsjechië wordt trouwens geprotesteerd tegen gelijkaardige wantoestanden met overheidsgeld. Wij krijgen steun van hen, en omgekeerd.”
Informeel engagement
Slovakije moet nog even wachten op nieuwe verkiezingen. Minister Fico zit momenteel nog altijd in zijn kabinet. De eis om hem af te zetten, is niet ingewilligd. Lašová hoopt dat mensen binnen twee jaar niet meer op dezelfde partij zullen stemmen. Ook het engagement van haar medestudenten stemt haar positief. “Er worden veel onofficiële evenementen zoals debatten en workshops georganiseerd. Je moet niet politiek actief zijn, of Rechten of Politieke Wetenschappen studeren om geïnteresseerd te zijn in de politieke situatie van je land”, besluit ze. "Studenten hebben nood aan een minder laagdrempelige manier om aan politiek te doen.”
Studenten hebben nood aan een minder laagdrempelige manier om aan politiek te doen
Veroordeling
Twee oud-ministers uit het kabinet van eerste minister Fico, Marian Janusek en Igor Stefanov, werden vorige week donderdag veroordeeld tot celstraffen van respectievelijk twaalf en negen jaar. Een primeur in Slovakije: nooit eerder werden hooggeplaatste politici in het land tot deze straf veroordeeld. Ze waren betrokken bij het faciliteren van een overheidsaanbesteding van 120 miljoen euro, waarbij de offerte op maat van een bepaald bedrijf geschreven zou zijn. Overheidsmedewerkers die lager op de ladder stonden, werden niet veroordeeld. Beide toppolitici lieten al weten dat ze in beroep zouden gaan.
Volgens het gerechtshof was de aanbesteding niet transparant, en erop gericht een bedrijf dat dicht bij de politici stond, te bevooroordelen. Beide oud-ministers zijn lid van de Slovaakse Nationale Partij, die tussen 2006 en 2010 deel uitmaakte van de regering-Fico. Sinds vorig jaar maakt de partij opnieuw deel uit van de regering.
Slovakije staat op de 54e plaats op de corruptie-perceptie-index van Transparency International, en is daarmee de op vijf na slechtst scorende staat van alle EU-leden uit het voormalige Oostblok. Enkel Kroatië, Hongarije, Roemenië en Bulgarije doen het slechter.
Reactie toevoegen