Wie travestie wil uitoefenen heeft niet alleen een portie lef nodig, maar ook toewijding, vaardigheid (en geld) zijn vereist. Een geanimeerd gesprek met Christophe Verschueren, beter bekend als Miss Michelle van Les Folles de Gand. You better werq.
De buitenkant van de garage zou het niet doen vermoeden, maar binnen woont een bijzondere man. Christophe Verschueren is overdag conciërge van een appartementencomplex in het hartje van Gent, maar 's avonds transformeert hij in Miss Michelle, de ster van het travestiegezelschap Les Folles de Gand. “Ik heb 24 jaar als laborant gewerkt, maar het werd me te zwaar. Toen ik moest kiezen tussen mijn job en Les Folles de Gand, was mijn keuze snel gemaakt. Als conciërge werk ik vier uur per dag, en ik krijg kost en inwoon. Dat is de max, he.”
Genesis
Het begon allemaal in Gent: de moeder der travestie is Dylan, die in de jaren 80 begon met travestieshows in Gent. In het begin kreeg hij geregeld bezoek van de zedenpolitie en van op seks beluste mensen die voor de verkeerde redenen naar zijn zaal afzakten. Niet het juiste publiek, dus. “Iedereen wou dat zien, gelijk een vrouw met een baard op een kermis. Maar wanneer priesters een toneelvoorstelling op poten stelden, kleedden zij zich ook als vrouwen, hoor. En sorry da’k het zeg, maar die priesters hebben zelf altijd al met een kleed aan rondgelopen hé.”
“Die priesters hebben zelf altijd al met een kleed aan rondgelopen hé”
“Ik hoor het woord ‘travestiet’ niet graag”, vertelt Christophe wanneer er gevraagd wordt naar Les Folles de Gand. “Wij doen shows met glitter, glamour, humor en hoge hakken. Wij zijn geen vrouwen. Ik ga niet in mijn bedde liggen als vrouw. Dat heeft niets met seks te maken. Wij zijn eigenlijk transformisten. Maar de mensen snappen dat niet, in de volksmond is het gewoon: travestie. 'Se travestir' betekent eigenlijk ‘zich verkleden’, maar dat kan je evengoed als cowboy. Travestieten zijn voor mij mensen die erop kicken om thuis rond te lopen in lingerie. Of ze gaan eens als voil janet naar het carnaval in Aalst.”
Johannes 20:19-31
“In 1993 ben ik als danser bij Dylan begonnen. Later ben ik mezelf beginnen schminken, ook uit financiële redenen: geschminkt verdien je meer. In 1999 heb ik beslist om zelf een gezelschap op te richten.” De zoektocht naar genoeg dames bleek moeilijk. “De laatste 10 jaar schieten ze als paddestoelen uit de grond. Dat was toen niet zo. Maar ik heb er ook al veel weten stoppen, hoor. Het publiek is veeleisender geworden, onder andere door het internet. En wanneer je de toewijding niet hebt om er tijd en geld in te steken, dan stop je er na enkele jaren mee.”
Christophe geeft wel toe dat het succes van Les Folles de Gand deels te danken is aan geluk. “In 2003 heb ik meegewerkt aan het programma 'Witte Raven'. Het concept was ‘Brandweerman wordt drag queen’ - ik vond dat niet zo’n goede woordkeuze, maar oké. Ik moest een maand lang een brandweerman uit Genk - volledig behaard - zich leren schminken, leren op hoge hakken lopen, playbacken … Het is uiteindelijk niet gelukt. Zijn act was zeer goed, maar hij liep te mannelijk op het podium. Ik had het nochtans al duizend keer gezegd: 'Patrick, ge moet vrouwelijk lopen!' Eigenlijk moet ge al gay zijn om dat te kunnen.” Na de uitzending stond de telefoon van Les Folles de Gand gloeiend rood. “Iedereen wou ons boeken, dat was geweldig.” Hij geeft wel toe dat hij het geen twee keer zou willen doen. “Zo’n maand samenwonen met een compleet vreemde, dat is niet gemakkelijk. En ‘t is niet dat ik daarmee in bed kon kruipen.” Maar al bij al vond hij het wel een heel mooie ervaring. “Hij staat totaal anders tegenover mannen en vrouwen nu. Nu geeft hij iedereen een kus. Ik vind dat de max dat we dat allemaal hebben kunnen bereiken. Het is fantastisch dat hij daar nu voor open staat. Hij heeft mij evengoed bier leren drinken. Wijs hé?”
"Patrick, ge moet vrouwelijk lopen!"
Leviticus 18:22
“Soms krijg ik de vraag of onze show ook voor kinderen is. Ik hoor dat niet graag. Ik vind het heel spijtig dat die link met seks altijd gelegd wordt. Wij staan daar niet te seksen op het podium of zo, hoor, wat denken ze wel? Veel mensen hebben nog een totaal fout beeld van travestie.” Dat komt ook gedeeltelijk door de manier waarop travestie afgebeeld wordt in de media. “Ze tonen altijd extremen, zoals de gay pride waar mensen overdreven gekleed zijn - als ze al kleren aan hebben - en ook vaak lelijke travesties, die niet gewend zijn om zich te schminken. Als ze iets tonen rond hiv of aids is het ook altijd met een obscure, stereotiepe nachtclub. Ik doe zelfs geen nachtclubs, en ik zit absoluut niet aan de drugs. Kinderen houden van onze show. Ze zijn gefascineerd door de glitters en ze zijn heel de show muisstil.”
Het valt op dat er in Gent weinig aanbod is qua travestie. “Zolang ik in Gent Les Folles de Gand heb, breekt er niemand door. Dat is concurrentie waar ze niet tegenop kunnen. Bij de start van mijn carrière heb ik er trouwens veel privégeld in gepompt. Ik ben dan ook iemand die geen geld nodig heeft voor drugs.” Ook verschillen de stijlen van stad tot stad. “In Brussel is er meer travestie in nachtclubs. Dan is dat wat losser, hé. Een gescheurde panty, een beetje dronken op het podium, dat maakt daar minder uit. In Antwerpen is het wat platter. Daar doet het soms meer denken aan carnaval.” En onze noorderburen? “In Holland kunnen ze het echt niet. Wij willen zo goed mogelijk op een vrouw gelijken, terwijl Nederlanders meer drag queen gaan, echt derover.”
“In Holland kunnen ze het echt niet”
Deuteronomium 22:5
Het verkleden in de andere sekse is geen sinecure. Er komt heel wat bij kijken. Christophe duidt ons op enkele moeilijkheden: “Een mannenlichaam is anders dan dat van een vrouw, dus we moeten alles op maat laten maken. Ik heb nu wel geluk met schoenmaat 40, maar de meeste mannen hebben een 44 of zelfs 46, dat is onmiddellijk veel lastiger. Komt er nog bij dat je per act een nieuwe pruik nodig hebt en elke Gentse Feesten brengen we een volledig nieuwe show met nieuwe kleren. Travestie is continu investeren. Terwijl een zanger één outfit heeft voor een show en zijn haar wat in de gel zet, hebben wij veel meer werk. Desondanks worden we nog altijd een beetje minzaam aanzien. Maar er zijn ook plaatsen waar ze ons wel appreciëren natuurlijk. We hebben een optreden gedaan in een Hasseltse steenkoolmijn en iedereen vond de show ongelooflijk. Ze apprecieerden wat we gedaan hadden, alle taboe rond travestie en homoseksualiteit was weg. Ze zagen dat wij echt ‘kunst’ maken.”
"Ze zagen dat wij echt ‘kunst’ maken"
De meeste artiesten die travestie uitvoeren nemen ook een alter ego aan, een tweede identiteit die hen toelaat bepaalde karaktertrekjes te overdrijven. “Binnen Folles de Gand spreken we elkaar aan met onze vrouwennamen. Dat is soms wel raar, Michelle en Christophe zijn wat in elkaar vergroeid. Ik moet daar soms wat mee opletten. Ik zou absoluut geen vrouw willen zijn, maar ik vind wel dat een vrouw zich altijd mooier kan kleden dan een man. Mocht ik in een fantasiescenario herboren worden als vrouw, zou ik echt een kokette madam zijn. Seksueel trekt een vrouw mij niet aan, maar ik apprecieer het wel. Indien ik plat vanvoren zou zijn, dan zou ik valse borsten steken. Ik zou een man willen zijn met borsten. Ik vind dat schuune. Maar echt een transitie ondernemen, dat vind ik te veel. Ik vind het net plezant om zowel Michelle als Christophe te zijn. Ik ben wel veel losser als Michelle dan als Christophe. Als die schmink en die pruik eraf zijn, ben ik eerder teruggetrokken. Het is wel een masker.”
Lukas 6:29
Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. De flamboyante uiterlijkheden trekken ook negatieve aandacht. “Zolang je blijft op de plaats van het optreden valt het allemaal mee. Die mensen weten waar ze naar komen kijken, maar als ik geschminkt in ‘t stad zou lopen, dan krijg ik wel reacties zoals ‘gij voal janetteu’. Het is wel al veranderd in de loop der jaren, niet alleen voor de travestieten en de homo’s. Het is weer in de spiraal naar beneden aan het gaan. Ik heb een olifantenhuid gekweekt, ik heb daar echt geen probleem mee, maar als het ‘s avonds donker is, zou ik het niet meer doen. In de plaats maquilleer ik mij al thuis en zet ik een zonnebril en een pet op om naar buiten te gaan. Ze zouden al hard moeten kijken om het te zien. Het is een soort camouflage om niet lastiggevallen te worden. Langs de andere kant wil ik kinderen en kwetsbare bevolkingsgroepen niet choqueren. Dat probeer ik te vermijden, maar een jongen en een meisje die op straat elkaars wijsheidstanden eruit proberen te worstelen vind ik ook niet nodig ze. Ik sta open voor alles, maar bepaalde dingen doe ik niet om discussies of kritiek te vermijden. Dat wil niet zeggen dat ik alles normaal vind wat ‘normaal’ beschouwd wordt.Toen ik uit de kast kwam, kreeg ik aanvankelijk ook negatieve reacties. Ondertussen is dat 30 jaar geleden. Dat was een aardverschuiving, maar dat ik travestieshows deed vonden ze niet erg. Dat leek het logische gevolg: ik stond geirne op een podium. Mijn broer heeft de nacht van mijn coming out gewoon niet geslapen. Nadien heeft hij verteld dat hij het vooral moeilijk vond om het aan zijn kameraden te vertellen. Ik vind het wijs dat gasten nu van vijftien jaar kunnen vertellen dat ze een vriend hebben. Dat is super. Ik vind het spijtig dat ik dat niet kon.” De tijden zijn veranderd. Homo’s komen, homo’s gaan, alleen travestieshows blijven bestaan. Hopelijk. Want die zijn echt de max. Laten we eerlijk zijn, Dolly Parton is ook een drag queen. Dus jij kan het ook. C’mon UGent, let’s get sickening!
Reacties
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
show in gijzelzele
Reactie toevoegen