Sommige herinneringen zien we liever verdwijnen. U ziet een beeld van uzelf, struikelend en languit over de vloer gedrapeerd en dat toch net op het moment dat uw vlam langs wandelt. Gênant toch?
In cartoons wordt de opslag van herinneringen vaak voorgesteld als een grote ruimte vol met dossierkasten. Het terughalen van een herinnering bestaat louter uit het opentrekken van een van de lades, et voilà, daar is de herinnering. Maar niets is minder waar. Het opslaan en terug bovenhalen van herinneringen is een proces waar de hersenen in hun geheel aan meewerken.
Een hersenscan
De opslag van informatie gaat niet enkel gepaard met een beeld of een tekst, alle zintuigen spelen een rol in het onthouden van bepaalde gebeurtenissen. Het zijn de zenuwcellen, oftewel de neuronen, in de hersenen die herinneringen opslaan. Dat gebeurt niet in een zenuwcel per herinnering, maar in een heel netwerk van neuronen die met elkaar communiceren. De aanmaak van nieuwe herinneringen gebeurt door de aanleg van nieuwe verbindingen tussen de neuronen.
Simpel gesteld zijn er drie stadia bij de verwerking van informatie. Dagelijks verwerken we een zeer grote stapel aan prikkels - geuren, beelden, geluiden en ga zomaar verder - deze komen via de zintuigen binnen. De stimuli worden door het sensorisch geheugen verwerkt en slaan alle indrukken voor enkele seconden op.
Aangezien dat veel te veel informatie is om op te slaan, worden enkel de zaken waar de aandacht op gevestigd is in het kortetermijngeheugen opgeslagen. Wat je die middag gaat eten, de uitkomst van een rekensom, zaken die je voor even onthoudt, maar snel erna alweer kwijt bent.
Enkel bepaalde herinneringen komen in het langetermijngeheugen terecht. Zo'n beeld is iets waar veel aandacht op gevestigd is, dat herhaald is, een grote indruk heeft gemaakt. Hier worden feiten en gebeurtenissen opgeslagen (in het declaratief geheugen), maar ook hoe er iets gedaan moet worden (procedureel geheugen). Voor degenen die er nog niet van op de hoogte waren: het visuele geheugen werkt sterker dan het verbale, een kleine tip voor de naderende examens.
"Hoe vaker u terugdenkt aan een moment, hoe meer dat moment vervormd wordt."
Vergeten en vergeven
Zijn u en uw kameraden het er maar niet over eens hoe een avond op café er echt heeft uitgezien? Ze was mij duidelijk wel met haar ogen aan het uitkleden! Herinneringen veranderen na verloop van tijd. Elke keer als er teruggedacht wordt aan een bepaalde herinnering, veranderen de connecties van de neuronen in de hersenen. Dus hoe vaker u terugdenkt aan een moment, hoe meer dat moment vervormd wordt. Uiteindelijk zal het niet meer kloppen met de werkelijkheid.
En hier ligt het geheim dat ervoor kan zorgen dat slechte herinneringen verdwijnen uit het geheugen. Bepaalde eiwitten in de hersenen zijn zeer belangrijk bij de aanmaak van neuronen. Wordt er een eiwit-inhiberend middel toegediend om het moment dat er terug gedacht wordt aan een gebeurtenis, zullen de connecties op zo een manier veranderen dat de herinnering uit het geheugen verdwijnt. Nog niet te snel juichen, deze technologie staat nog maar pas in de kinderschoenen. Al zijn er wel al belangrijke toepassingen uitgedacht voor de behandeling van mensen met een posttraumatische stressstoornis. Of de herinnering aan uw val net voor de voeten van uw vlam natuurlijk.
Reactie toevoegen