Winnaar van een Palme d'Or word je niet zomaar en al zeker niet met een Japanse film. Is 'Shoplifters' dan zo'n universeel geliefde film of zitten die Fransen er gewoon weer behoorlijk naast?
‘Shoplifters’ vertelt het verhaal van een arme groep mensen in Tokyo, die proberen een normale familie te vormen. Dat is niet zo makkelijk als het mag lijken. Niet alleen wordt het groepje geplaagd door geldproblemen, die hen dwingen illegaal in een erg klein huis te wonen en van diefstal te leven, maar ook wordt hun kleine gezin niet verbonden door bloedbanden. Een moeder en een vader zonder seks. Een 'nicht'. Een jongen, die ze hebben gevonden op straat. En natuurlijk een vrolijke grootmoeder.
Yuri en Shota, de gevonden zoon
Hun dagelijkse leven wordt echter verstoord wanneer ze na een van hun succesvolle diefstallen een klein meisje aantreffen op straat: Yuri. Het meisje, dat door haar ouders mishandeld bleek te zijn, leert langzaam wat het betekent om een familie te hebben. Dat maakt ‘Shoplifters’ tot een erg intiem verhaal gevuld met sociale problemen, maar ook met een vurig geloof in de menselijke goedheid. De film wil vooral in discussie gaan met de klassieke definities van een 'familie'. "Is iemand een moeder als ze een kind baart?" vraagt een van de personages bijvoorbeeld in verdediging van haar thuis.
'Shoplifters' gaat echter over meer dan enkel familie. Ondanks de grote aaibaarheidsfactor die de film heeft, is de realiteit die erin naar voren wordt gebracht bikkelhard. Dat soort komische films over zware sociale problemen zijn ze in Japan wel gewoon van Hirokazu Kore-eda, regisseur van de film. Zo ook staat de menselijkheid van het familieleven in zijn meest recente film lijnrecht tegenover de armoede die arme Japanse gezinnen moeten doorstaan.
Wat deze tweede dimensie betreft zal de gemiddelde Belgische kijker echter op een vertrouwd probleem botsen, namelijk dat van de 'vreemde film'. We zijn het gewoon om ondertitels te lezen, maar toch gaan er in vertalingen altijd wel nuances verloren. De vertalingsproblemen zijn echter klein tegenover de culturele verschillen, die de Europese ervaring van de film kunnen kleuren. Kore-eda is meester van de subtiele sociale kritieken, maar het is moeilijk deze analyses volledig te appreciëren, wanneer de sociale structuur ons vreemd is. Een zekere kennis van de Japanse cultuur is dan ook eigenlijk een vereiste om alle verhaallijnen volledig te kunnen volgen.
Ook mist de film een beetje een pointe in het begin en komt het plot pas echt tot rollen in het laatste halfuur. Dat zorgt ervoor dat die laatste dertig minuten een zeer genuanceerd en gedetailleerd slot aan een erg chaotisch verhaal kunnen breien, maar ik kan me voorstellen dat niet iedereen graag naar een film gaat kijken die pas de laatste stanza zijn stem lijkt te vinden.
Reactie toevoegen