Dat men Harry Gruyaert op z'n minst een handige harry kan noemen, staat vast. Deze 77-jarige, Belgische fotograaf geeft letterlijk kleur aan het leven en de diverse, alledaagse aspecten ervan. Geen uitgewerkte conceptuele fotografie, maar wel puur intuïtief beeldmateriaal wordt door regisseur Gerrit Messiaen samengebundeld in een knappe documentaire.
'Cest l'attirance'. Zo omschrijft Gruyaert de manier waarop hij met zijn camera aan de slag gaat. Louter op de tast legt hij al wat aantrekt vast op beeld en daar is de fotograaf dan ook bijzonder vastberaden in. De documentaire vat aan met Gruyaert op een kusttram, waar hij foto's neemt van de omgeving, tramreizigers incluis. Deze zijn echter niet zo gesteld op Gruyaerts aanwezigheid wanneer die de reizigers wegduwt en zich tussen het volk wurmt. Als iemand hem ten slotte vraagt wat zijn bedoeling is, wimpelt de fotograaf de man kort af: 'Je suis occupé'. En net daar ligt de kracht van Harry Gruyaert.
Messiaen schetst in 64 minuten een relatief sec, maar veelzijdig en - uiteraard - kleurrijk portret van de Antwerpenaar. Gruyaerts peuter-, kleuter- en puberjaren passeren de revue alsook die van zijn vrouw en twee dochters, die op jarenlang beeldmateriaal te zien zijn. Ook zijn eigen familie, meer bepaald zijn vader Marcel Gruyaert en de complexe relatie tussen de twee, vormt een rode draad doorheen de documentaire. Maar het is voornamelijk zijn carrière als fotograaf in Europa die prachtige beelden oplevert en aantoont dat Harry Gruyaert een fotograaf is om u tegen te zeggen.
Zijn destijds reeds ontembare verlangen en de afkeuring ervan door zijn vader resulteren in een vlucht naar Parijs, waar Gruyaert met kleurenfotografie experimenteert. De vele lovende commentaren zijn onverhoopt: niemand had verwacht de verbleekte, plastieken stad in zulke heldere tinten vastgelegd te zien en vanaf dat punt gaat het alleen maar opwaarts. Morocco, zijn geprezen fotoreeks van Casablanca, levert magnifieke kleurenbeelden op die de affiniteit tussen bevolking en omgeving in één oogopslag weergeven. Hetzelfde gebeurt onder meer in India en New York en zo wordt hij een tiental jaren later uiteindelijk fotograaf voor Magnum. Om maar enkele voorbeelden op te sommen die behoren tot de waanzinnig uitgestrekte levensloop van Gruyaert.
Een eenduidig concept mag hij dan wel niet hebben, twee zaken springen er toch telkens onomstotelijk uit. Gruyaert speelt met een combinatie van licht-donker contrast en voyante kleuren, twee typerende kenmerken die doorheen al zijn reeksen een leidmotief creëren. De vergankelijke soberheid en tegelijkertijd intense mengelmoes van tinten zijn schitterend vervat in de beelden die Gruyaert construeert en maken hem dan ook zeer herkenbaar. Wanneer hij zelf vertelt over het leveren van een zo goed als volmaakt eindproduct, valt de hele puzzel in elkaar. Foto's maken gebeurt namelijk ontzettend snel, maar de tijd die in het finaliseren van de foto kruipt, blijkt immens.
Je zou Gruyaert bijna obsessief gepassioneerd kunnen noemen. 'Een onweerstaanbare drang' wordt meermaals vermeld en voor die drift deinst hij dan ook niet terug. 'Un besoin vital' , vult Gruyaert zelf nog aan in de documentaire. Een onmisbare hartstocht die zijn ei kwijt moét. Als die reiziger Gruyaert dus nog eens op de kusttram tegen het lijf loopt, dan zal die hem wellicht gewoon zijn gang laten gaan.
Reactie toevoegen