In 'Ghosts' krijg je een dag uit het alledaagse leven van mensen in Istanbul. Verschillende figuren met veel verhalen, die allemaal een weg voor zichzelf proberen te vinden in het nieuwe oerconservatieve Turkije.
Turkije is de laatste jaren sterk veranderd en dat is ook regisseur Deniz Okyay niet ontgaan. In haar nieuwste film wil ze het nieuwe conservatieve Turkije van Recep Tayyip Erdoğan van dichterbij bekijken. Dat probeert ze klaar te spelen door een dag in het leven van vier personages te volgen, die elk een ander aspect van Turkije belichten.
Didem is een tienermeisje dat zich vooral wil bezighouden met haar passie: dansen. Ze hangt rond met haar vrienden, is voortdurend op zoek naar werk en haar vriendje is nogal een fuckboy die zijn hond mishandelt. Ze is dus een zeer doorsnee tiener. Doorheen de film wordt ze in deze alledaagse zaken echter voortdurend geremd door haar steeds strengere omgeving. Wanneer ze in het openbaar te veel zichzelf is, dan volgen er opmerkingen en zelfs dreigementen om haar bij de politie te rapporteren.
Didem staat symbool voor veel vrouwen die vandaag de dag in Turkije leven en voelen dat hun vrijheden steeds meer beperkt worden. Behalve wat gevloek en irritatie, kan Didem hier echter niet veel aan doen. Het tweede personage, Ela, probeert daarentegen politiek in opstand te komen tegen dit regime. Ze beschrijft zichzelf openlijk als feministe, gaat naar protesten en is een actief lid van de zeer onderdrukte Turkse queer community.
Didems buurvouw, Iffet, is dan weer op zoek naar geld om haar zoon te kunnen onderhouden, die in de gevangenis zit voor een misdaad die hij niet beging. Het volledige gebrek aan een vangnet en de corruptie van het juridisch systeem worden duidelijk in haar steeds escalerende wanhopige pogingen om haar zoon in leven te houden.
Het enige personage dat doorgaans blij lijkt met de veranderingen, is Rasit. Niet toevallig is hij ook de enige man tussen de vier protagonisten. Rasit is iemand die economisch van het nieuwe klimaat probeert te profiteren. Hij maakt misbruik van Syrische vluchtelingen door aan hen bedden te verkopen aan het drievoudige van de prijs, vernietigt historische gebouwen om er nieuwe constructies op te bouwen die hij kan verhuren en geniet ervan om verdacht gedrag aan te geven bij de politie. Zijn voortdurend prijzen van het 'Nieuwe Turkije' maakt duidelijk met wat voor een personage we te maken hebben.
Door te spelen met perspectief en chronologie worden de personages op een zeer interessante manier aan elkaar gelinkt. Het voortdurend wisselen van perspectief remt echter ook het verloop van het verhaal. Driekwart van de film voelt bij momenten als een onnodig lange introductie op een toch al anticlimactische finale. Aangezien Okyay een achtergrond in de journalistiek heeft, is dit niet onlogisch. Voor haar is het doel van de film om een realistisch beeld van haar land te schetsen. Het verhaal is van secundair belang.
Voor een westers publiek is het een hele uitdaging om haar in dit opzet te volgen. Okyays werk wil een genuanceerde weerspiegeling tonen van een trend in haar land. Maar het is nogal moeilijk deze nuances volledig te begrijpen, als je in de eerste plaats nog niet zo ontzettend veel over Turkije weet. Het westerse beeld van Turkije wordt daarbij ook vaak gekruid met een stevige portie kolonialisme, islamofobie en internationale spanningen. Wanneer de gemiddelde Belg iets over Turkije hoort, is het vrijwel altijd in de context van oorlogen, dictators of schending van de mensenrechten.
Wat door Okyay als een genuanceerde kritiek was bedoeld, loopt het gevaar om bij een westers publiek simpelweg een erg onterechte 'zie je wel' te worden. Zo riskeert de film voor sommige Belgen een wereldbeeld te bevestigen dat je zou kunnen beschrijven als een westerse variant op het conservatisme dat Okyay in dit werk juist wilde aanklagen.
Reactie toevoegen