Film Fest: 2x25

Abel Korzeniowski is een Poolse componist die vooral werkt voor film en theater. Zijn composities hebben vaak iets dramatisch of misschien zelfs tragisch. Met strijkers en piano weet hij iets in je los te wrikken zonder daarvoor per se alle muzikale registers open te trekken. Kenmerkend voor die stijl zijn zijn scores voor de films 'W.E' en 'A Single Man' werden allebei genomineerd voor de Golden Globes. Daarbovenop wonnen ze ook de World Soundtrack Award (eveneens georganiseerd door Film Fest Gent) in de categorieën Public Choice and Discovery Of The Year. Recenter was zijn muziek te horen in 'The Courier' met Benedict Cumberbatch en 'The Nun', waar hij toont dat hij ook het horrorgenre kan voorzien van muziek.

De regisseur van The Cigarette die zich voor dit project liet inspireren door Korzeniowski’s compositie is de Singaporese Anthony Chen. Dat hij thuishoort in de filmwereld bewees hij al met zijn eerste langspeelfilm, 'Ilo Ilo'. Die kreeg bij zijn première een staande ovatie van ruim een kwartier en haalde vervolgens heel wat prijzen binnen, onder andere de Camera d’Or op het Cannes Film Festival. Uit Chen’s films en selecties blijkt dat drama zijn meest geliefde genre is. Dat hij ervoor koos om met Korzeniowski samen te werken is dus niet meteen een verrassing, maar dat maakt hun samenwerking niet minder geslaagd.

In 'The Cigarette' zien we een man die thuiskomt en een sigaret opsteekt. Hij neemt een diepe trek en dan komt er onverwachts een vrouwenstem die hem aanspreekt over roken in de slaapkamer. Pas wanneer de man de vrouw aankijkt komen de eerste noten uit Korzeniowski’s piano. Terwijl het duo zich overgeeft aan hun lusten, wordt de piano versterkt door het orkest. Maar zo onverwacht als de vrouw en de muziek kwamen, zijn ze ook weer weg. De man laat een traan en valt hoorbaar in slaap tijdens de aftiteling. Het inzicht dat de vrouw een gevolg is van de sigarettentrek komt snel, net als de interpretatie dat die sigaret maar kortstondig genot biedt, maar toch kalmerend werkt na een stresserende werkdag. Iets minder voor de hand liggend is het subtiele besef dat die keuze misschien niet de juiste is. Er wringt iets. Zo spreekt de vrouw hem aan over zijn rookgedrag en voelt de man zich achteraf duidelijk bedroefd, maar hij weet dat hij de volgende dag waarschijnlijk dezelfde keuze zal maken. De melancholie die de kortfilm weet op te wekken, wordt verder versterkt door de keuze voor zwart-wit en de aspectratio van 5:4. In het kort een uitstekend verhaal dat zeer goed past bij de muziek waarvoor het geschreven is.

Deze kortfilm is een samenwerking tussen Bi Gan, een bij ons minder bekende Chinese regisseur, en Evgueni Galperine. De Franse componist is bij Film Fest al gepokt en gemazeld, gezien hij samen met zijn broer Sacha tijdens Film Fest in 2011 de prijs voor de beste muziek in de wacht wisten te slepen met hun muziek voor 'The Invader'.

Je kunt 'Shards of Moon' bestempelen als een associatief en lichtjes vaag geheel. Het lijkt een impressie te zijn van dingen die je kan zien als je naar de maan kijkt. Eerst zie je een rijdende trein terwijl je een trompet en percussie hoort. De trein rijdt een tunnel in, maar keert dan onverwachts terug, waarbij de muziek aanzwelt. Het licht aan het einde van de tunnel vervormt zich tot de maan, waarna de maan weer verandert in een plasmalamp, zo'n blauw-roze bol die lijkt te bewegen als je hem aanraakt. In de kern van de lamp zie je twee mensen kussen, gefilmd met een warmtecamera. Er zit niet echt een verhaal in de kortfilm, maar het brengt wel iets bijzonders op nauwelijks twee en een halve minuut.

Voor deze samenwerking verzorgde Oscarwinnares Rachel Portman de muziek. Je kunt haar herkennen als de componiste achter de muziek voor de verfilming van Jane Austens ‘Emma’ in 2007. Ook maakte ze de score voor de serie ‘Oranges Are Not The Only Fruit’, een titel waar Diana Cam Van Nguyen mogelijks de mosterd haalde voor de kortfilm. Diana Cam Van Nguyen steekt doorgaans emotionele verhalen in een mengvat van animatie en collage. Ditmaal koos ze voor een vrolijk filmpje over fruit.

Je kunt het ironisch noemen dat een kortfilm met de titel ‘Dancing Fruit’ geen enkel bewegend beeld bevat, maar is gemaakt met stopmotion. De interactie tussen muziek en beeld is hier goed gelukt, in al zijn levensfases lijkt je lievelingssnack op Tutti Frutti-dag te walsen en pirouettes te maken, vrolijk begeleid door meeslepende muziek gespeeld door het Brussels Philharmonic.

Gabriel Chwojnik maakt voornamelijk muziek voor Argentijnse films. Het 2x25-project is voor hem echter geen onbekend terrein, want zijn carrière is begonnen met kortfilms. Deze kortfilm is gemaakt door niet één, maar twee regisseurs: de zussen Sine & Imge Özbilge. Wat hun samenwerking interessant maakt, is dat ze allebei in een ander land wonen en elk een heel eigen stijl hebben. Imge studeerde onder andere aan het KASK, terwijl Sine voor haar studie naar Italië trok.

Het eindresultaat van de samenwerking lijkt wel recht uit een nachtmerrie geplukt. De geketenden uit de grot van Plato zijn eindelijk vrij en bewegen hun ledematen op onheilspellend kwelende toonladders in een abstract getekend landschap. Het lijkt het groeiproces van een artisjok te zijn, die vervolgens wordt opgegeten. Dit alles in een sausje van angst, schaken en satanisme. De beelden passen heel goed bij de bijzonder dreigende muziek, die doet denken aan het laatste dat je hoort voordat je de zee in gesleurd wordt door een sirene.

De naam Tsar B zegt je misschien wel iets. Vooral in de danswereld is Justine Bourgeus, zoals haar volledige naam luidt, geen onbekende. Ze speelde onder andere viool in de band School is Cool en haar eerste solosingel ‘Escalate’ was al meteen een schot in de roos. Voor 2x25 werd ze gekoppeld aan de Amerikaanse regisseuse Jessica Woodworth. Haar laatste film ‘Luka’ kwam dit jaar uit en is een verfilming van ‘De woestijn van de Tartaren’ van de Italiaan Dino Buzzati.

Voor de kortfilm sloegen ze allebei een andere weg in. Deze keer maakte Tsar B geen zwoele, dansbare muziek, maar een lichtere, bijna engelachtige melodie. Ook geen tekst op de score, maar alleen Tsar B die meeneuriet op de muziek, waardoor haar stem eerder een instrument lijkt. Ook Woodworth stapt weg van de zwart-witbeelden van haar vorige werk en kiest nu voor een zonovergoten kleurenpalet.

Woodworth begint de kortfilm intiem met langgerekte close-ups van kindergezichten. De beginscènes hebben wat weg van een sportdag in het middelbaar: een hoop kinderen in sportkleding doen oefeningen in een bos en zetten een helm op. Doorheen het stuk bouwt de spanning in de muziek op en Woodworth speelt daar gretig in mee. Samen met het hoogtepunt in de muziek verspringt de focus van de close-ups van gezichten naar bredere beelden waaruit eindelijk duidelijk wordt waar de film naartoe gebouwd heeft: een schanssprong. ‘Fly’ is een goed in scène gezette kortfilm met een mooie soundtrack, maar eentje waarvan helaas ook weinig blijft hangen. Een groep kinderen die schansspringt is een leuk idee, maar er drie minuten naar kijken is toch iets te veel van het goede.

De Uruguayaanse componiste Florencia Di Concilio studeerde onder andere in de Verenigde Staten en in het conservatorium van Parijs. Ze bleef plakken in Frankrijk, waar ze al meerdere films voorzag van muziek. Ze schrijft niet alleen filmmuziek, maar componeerde ook originele stukken. Terence Davies is een Britse regisseur, scenarioschrijver en auteur. Hij is vooral bekend voor zijn autobiografische werken en drama’s, zoals ‘A Quiet Passion’, een film over het leven van Emily Dickinson. Voor dat werk kreeg hij in 2016 de Grand Prix voor Beste Film of Film Fest Gent. Na hun samenwerking voor het 2x25-project, hebben de twee beslist om samen films te blijven maken.

‘Passing time’ begint pittoresk. De vogeltjes fluiten en tussen de bomen zie je in de verte een kerktoren. Plots schrikt een diepe mannenstem je uit die rust. Een gedicht wordt voorgelezen en de orchestrale muziek van Di Concilio zet de tekst kracht bij. Het beeld blijft onveranderd en zet de tekst van de muziek volledig in de verf. Dit is een kortfilm die uitblinkt in zijn simpliciteit en waar de muziek, als we die zo kunnen noemen, duidelijk naar de voorgrond treedt. De beelden zijn opgenomen in de buurt van het huis van Davies, wat de beelden alleen maar intiemer maakt. Een aanrader voor iedereen die houdt van poëzie en een kortfilm die je zeker nog meerdere keren kan opzetten.

Terence Davies is op 7 oktober, twee dagen voor Film Fest Gent van start ging, helaas overleden. 

Shigeru Umebayashi begon zijn muzikale carrière als de bassist van de New Wave-band EX. Toen de groep in 1985 besloot uit elkaar te gaan, begon Shigeru filmmuziek te maken. Hij werkt al mee aan meer dan 30, voornamelijk Chinese en Japanse, producties. Shiregu werd gekoppeld aan de Roemeense regisseur Radu Jude. DAt is geen onbekende voor mensen die regelmatig naar Film Fest gaan. In 2021 kon je ‘Bad Luck Banging or Loony Porn’ al zien en dit jaar staat ‘Do Not Expect Too Much from the End of the World’ op het programma. Zijn films zijn satirisch en humoristisch van aard en Jude is niet bang om tegen wat schenen te schoppen.

Zelfs in drie minuten slaagt Rude erin om een satire van hoog niveau in te blikken. De kortfilm begint met zwart-witbeelden van een straat, vermoedelijk in Crîngasi, een wijk in Boekarest. Daarnaast zie je enkel de woorden ‘Greetings from Crîngasi!’ in een krullerig, roze lettertype, alsof de kortfilm een slechte ansichtkaart van een of andere toeristische badplaats is. Opvallend is dat er geen muziek speelt, tot niemand minder dan de regisseur je begroet. Dat doet hij om Film Fest Gent te bedanken en Shigeru te feliciteren met de muziek die hij geschreven heeft. Jude zegt het stuk niet te willen “verpesten met zijn stomme beelden”. Zijn oplossing? Zwart beeld en enkel muziek. Na een minuutje komt er toch leven op het scherm, de regisseur raadt ons aan om het kunstwerk ‘Combat de nègres dans une cave pendant la nuit’ van Alphonse Allais te bewonderen. Maar al snel gaat ook dit schilderij opnieuw over in een zwart beeld. Als uitsmijter krijgt de kijker nog een meme te goed, blijkbaar vindt Jude Film Fest Gent beter dan andere filmfestivals. Onze redactie kan dat alleen maar beamen.

Door een satirisch spel te maken van de kortfilm, doet Jude natuurlijk het omgekeerde van wat hij beloofd had. De orchestrale, ietwat bombastische muziek treedt helemaal niet naar de voorgrond, maar verbleekt een beetje bij het humoristische schouwspel van Jude. Of is dat net de bedoeling en is de regisseur met onze voeten aan het spelen? Wie zal het zeggen. De kortfilm ‘Greetings from Crîngasi!’ is exact wat we van Jude hadden verwacht en toch compleet onverwacht.

Daniel Hart is een Amerikaanse muzikant en componist. Als kind begon hij al op driejarige leeftijd viool te spelen. Sindsdien nam hij verschillende albums op, zowel solo als met zijn twee bands. Hij tourde de hele wereld rond met verschillende andere muzikanten én in 2004 opende hij voor niemand minder dan David Bowie. Daarnaast componeert hij geregeld muziek voor film- en tv-producties, waaronder 'Pete's Dragon', 'A Ghost Story', 'The Green Knight', 'Peter Pan and Wendy', enzovoort.

Wannes Vanspauwen en Pol De Plecker zijn twee jonge Belgische filmmakers. Eerder werkten ze al samen aan de kortfilm 'Noisetrain', die op het kortfilmfestival van Leuven maar liefst drie prijzen in de wacht sleepte. Samen met nog twee andere creatievelingen richtten ze het Gentse productiebedrijf Lorca Films op, dat ook instond voor de productie van de kortfilm.

Met een speelduur van minder dan drie minuten kan je op vlak van verhaal niet veel diepgang verwachten. Toch slaagt de kortfilm erin om op korte tijd een specifieke sfeer en emotie te capteren, en die vervolgens over te brengen naar het publiek. Visueel heeft de film veel weg van een film noir: met een donkere bakstenen muur als backdrop en een protagonist die duidelijk de speelbal is van zijn ruige omgeving. Dit is een esthetiek die ook in andere producties van Lorca Films duidelijk aanwezig is. Verder doet de film denken aan 'I'm singing in the rain' van Gene Kelly, maar dan iets minder uplifting. Het camerawerk is vrij eenvoudig, maar correct uitgevoerd én met oog voor detail, zo hebben bepaalde shots een lichte bibber om de hevige wind in de film te accentueren. Ook het shot gefilmd door een klapperende deur verdient een eervolle vermelding voor vindingrijkheid. Beeld en muziek passen mooi samen, met shots die elkaar in hoger tempo opvolgen naarmate de muziek versnelt. De titel 'It's Raining, It's Pouring' zou een verwijzing kunnen zijn naar het Engels gezegde when it rains, it pours, dat zoveel betekent als 'een ongeluk komt nooit alleen'. Toch zit in de kortfilm ook een sprankeltje hoop: ondanks alle tegenslagen staat de protagonist telkens terug op om zijn doel te bereiken. Of hij uiteindelijk zijn doel bereikt, weten we niet, want de film heeft een open einde.

De muziek uit de kortfilm 'Drift' is gecomponeerd door de Howard Shore, misschien we de bekendste componist die meewerkte aan dit project en ons allen bekend van 'The Lord of the Rings' en 'The Hobbit'. Voor het beeld zijn er twee regisseurs. De ene is Anthony Nti die het eerder al goed deed in het genre kortfilms. Zo won hij eerder bij de uitreiking van de Ensors al de prijs voor Belofte van het jaar. De tweede filmmaker is Chingiz Karibekov die eerder al muziekvideo’s voor onder andere Bob Marley, maar ook reclamevideo’s voor bijvoorbeeld Brussels Airport maakte.

Samen komen ze tot 'Drift'. En jongen komt in een gevecht terecht tijdens de sportles. Vervolgens wordt hij opgehaald door, vermoedelijk, zijn vader. Samen dringen ze een huis binnen waar een poster van Muhammad Ali hangt. Ze trainen zoals de bokser en wanneer de jongen begint te wenen, leert de vader hem dat het geen goed idee is te vechten op school. Om het goed te maken, eten ze samen een durum en spreken ze over de toekomst. De kortfilm vormt een mooi geheel en er zit iets in. Dat het een Belgische kortfilm is komt ook sterk naar voren door de culturele elementen en het feit dat er afwisselend Frans en Nederlands gesproken wordt. De muziek van Shore horen we enkel tijdens de trainingsscene en wijkt niet te hard af van de stijl waarvoor we hem kennen. Dat de muziek een perfect geheel vormt met het beeld is misschien niet het geval, maar dat het een mooi resultaat opleverde kan niet ontkend worden.

De Frans-Tunesische componist Amine Bouhafa was zonder twijfel de slimste van de klas. Op zijn twaalfde behaalde hij een diploma in de Arabische muziek, een paar jaar later voegde hij daar een diploma wiskunde en economie aan toe. Straf! Voor het 2x25-project werkte hij samen met de veelgeprezen Japanse regisseuse Naomi Kawase. Met haar film 'Mogari no Mori' won ze de Grand Prix op het filmfestival van Cannes.

De film opent met een beeld van een zonsopgang over een anonieme grootstad. Een jongensstem en een meisjesstem fluisteren elkaar enkele woorden toe. Daarna verschijnt een meisje in een dennenbos, de zon straalt door de bomen op haar huid en recht in de camera. Op hetzelfde moment begint de muziek te spelen. De muziek is vrolijk en opgewekt en net als de film bruist de muziek van leven. De dansende mensen, de levendige natuur en de stralende zon laten een zinderende indruk achter. 

Muzikant Arnaud Rebotini heeft een smal en charismatisch gezicht met een dikke snor, zijn stoere uiterlijk doet een beetje denken aan Arthur Shelby van 'Peaky Blinders'. De Fransman componeerde de melodieuze muziek voor de kortfilm 'The Swell'. Helena Wittmann is de regisseuse en maakt vooral experimentele films. 

De kortfilm slaagt erin om de kijker drie minuten lang te vervelen. Een man wandelt door een verlaten woestijn, daarmee is alles gezegd. Het personage communiceert op geen enkele manier met het publiek. Als kijker probeer je te vergeefs betekenis aan het verhaal te linken, dat maakt het frustrerend, want de film bevat voor de experimentele-filmleek op geen enkele manier betekenis. Drie minuten kunnen lang duren, vergeleken met deze ‘film’ zijn zelfs de winterbeelden van VRT Canvas razend interessant. 

Hoe noem je iemand die al meer dan honderd muziekstukken componeerde voor internationale bekroonde films: een legende, een ancien, een icoon? U mag kiezen, maar Gabriel Yared is het. De Libanese muzikant werkte voor de kortfilm 'Tempo' samen met de Portugese filmregisseur João Pedro Rodrigues. Hij is al ruim dertig jaar actief in de filmwereld en maakte eerder al veelbesproken films zoals 'The Phantom' en 'Odete'.

De kortfilm opent met vrolijke muziek en een ontspannend beeld van een kabbelende stadsfontein en rond pikkende stadsduiven. Je hartslag daalt en je maakt je klaar voor een vrolijke kortfilm. Maar niets is minder waar, het ongeluk zit in een klein hoekje, maar in deze kortfilm zit het in een afgehakt hand en een afgehakt been die onaangekondigd in beeld verschijnen. De film brengt wat er in de minuten daarna gebeurt in beeld. Het is een ware stormloop van beelden en de camera staat nauwelijks stil. Je ziet mensen drie keer langs dezelfde plaats passeren. Als kijker heb je werkelijk geen idee wat dit allemaal te betekenen heeft, maar de harmonieuze muziek blijft gewoon film vrolijk spelen.

Verwacht geen melodramatische uitspanningen van de Griekse regisseuse Jacqueline Lentzou. Wat je wel kan verwachten, is een verfijnd oog dat opmerkzaam speurt naar de schoonheid in alledaagse dingen. De filmregisseuse toont zo met kleine en intieme beelden een mensenleven in al zijn complexiteit. Voor het 2x25-project werkt de regisseuse samen de Argentijnse filmcomponist Gustavo Santaolalla. Naast zijn indrukwekkende lange baard, kan de musicus een indrukwekkend palmares voorleggen: verschillende bekende langspeelfilms zoals 'Babel' en 'The Book of Life' sieren zijn indrukwekkend cv.

Een heldere volle maan, omgeven door het geluid van de nacht, neemt je mee in het verhaal. Enkele tellen later verschijnt een groepje verweesd kijkende mensen in beeld. Op de achtergrond ritselen er krekels en ergens in de verte kraaien er een paar vogels. Dit alles doet denken aan een vage droom. Half bewust sloffen de mensen door een ijzeren deur, zo treden ze een groot afgelegen gebouw binnen. Plots wordt het stil wanneer een meisje dat klinkt als een robot in beeld verschijnt. Met een handgebaar wordt ze in de armen van de groep gesloten. De tonen van de muziek gaan van laag naar hoog, geleidelijk schuift een dak open en wordt een donkere hemel zichtbaar. Eén voor één pinken er fonkelende sterren op.