"Ik denk dat er niet van een internationaliseringsbeleid kan gesproken worden."

Patrick Van Damme was jarenlang aan de UGent actief als hoogleraar tropische agronomie. Sinds 2021 is hij als decaan van de faculteit Tropical Agrisciences verbonden aan de Czech University of Life Sciences in Praag. 

Wat kan er verbeterd worden aan het internationaal programma?  

"In mijn vorig leven aan de UGent was ik een aantal jaar voorzitter van het Gents Afrikaans Platform (GAP). Vanuit die ervaring heb ik een aantal zaken zien gebeuren, of misschien vooral niet zien gebeuren. Als ik het nu wat afstandelijker bekijk, dan denk ik dat er globaal genomen echt niet van een internationaliseringsbeleid kan gesproken worden aan de UGent. De universiteit speelt in op mogelijkheden die zich aandienen, maar neemt zelf te weinig actie." 

"Toen ik het GAP leidde, heb ik een aantal zendingen naar het buitenland gedaan, voornamelijk in Afrika. Bij die zendingen waren soms ook vertegenwoordigers van andere universiteiten aanwezig en ik had overal waar wij kwamen een soort 'Killroy was here'-gevoel. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog, wanneer de Amerikanen ergens een nieuwe stad of een nieuw gebied hadden veroverd op de nazi's, dan stond er op de muur geschilderd 'Killroy was here'. Dat was bedoeld om te demotiveren: 'jongens, jullie zijn niet de eersten hier, wij waren hier al.' Mijn Nederlandse collega uit Wageningen was overal gekend. Hij was immers op de meeste plaatsen al geweest en kwam daar niet louter met goede bedoelingen, maar ook met geld. Ons beleid was daarentegen heel voluntaristisch. Ik moest vragen of we misschien eens een keer konden samenzitten om een projectvoorstel in te dienen. Dan kwamen we weer in competitie met een heleboel anderen en uiteindelijk kwam daar niets van."

"Ik denk dat er globaal genomen echt niet van een internationaliseringsbeleid kan gesproken worden aan de UGent"

"Wanneer je internationalisering wilt uitbouwen, dan zal dat meer geld kosten dan een secretariaat bemannen of een aantal mensen op pad sturen. Je moet gericht investeren in een aantal kerndoelstellingen. Je moet daar ook cijfers op plakken. Als je dit op een cijfermatige manier aanpakt dan gaat men daar ook geld voor vrijmaken. De Global Campus Korea is een redelijk goed voorbeeld van een concrete investering. Het is een soort outreach (het verlenen van diensten aan een bevolking die anders geen toegang tot die diensten zou hebben, red.). Wij afficheren onze aanwezigheid in het buitenland door daar een campus op te zetten. Zeker in de Angelsaksische wereld zijn er nogal wat universiteiten die dat gedaan hebben of aan het doen zijn, vooral in Azië."

"Wat mij betreft is dat dus een goed voorbeeld van een doelstelling formuleren en daar gelijk middelen aan verbinden. En in dit geval gaat het duidelijk over deficit spending: je geeft in het begin meer uit dan dat je binnenhaalt, maar je hebt een redelijke vorm van zekerheid dat het initiatief zichzelf zal terugbetalen. Dit omdat je de initiële investering terugbetaald zult krijgen naarmate het studentenaantal stijgt door het hoge inschrijvingsgeld, waardoor je op een bepaald moment break-even draait en uiteindelijk effectief winst zal maken."

Wie draagt de verantwoordelijkheid voor een verandering in het beleid? 

"In 2020 is er gezegd dat er een beleidstekst zou komen rond internationalisering. Er werd toen gevraagd om eventueel interesse te laten blijken om daar verder over na te denken. Ik heb daar voor de rest niets meer van gehoord. Het kan echter dat ze mij vergeten zijn. Dat initiatief werd toen geleid vanuit de vicerector. Zij organiseert de zaken en hopelijk komt daar dus effectief iets van op papier. Ik heb even getracht om op de website van de universiteit meer informatie te vinden, maar buiten heel wat algemeenheden staat er niet zo heel veel op."

"Ik heb even getracht om op de website van de universiteit meer informatie te vinden, maar buiten heel wat algemeenheden staat er niet zo heel veel op"

Vindt u dat er iets schort aan de visie van UGent qua internationalisering, in die zin dat het misschien op sommige vlakken nog te eurocentrisch is?

"Internationalisering binnen de UGent is sterk gericht op Europa. Die context is veilig en er bestaan financiële mechanismen voor. Het probleem is dat heel weinig professoren van de internationaliseringsgedachte doordrongen zijn. Ik ben in totaal in meer dan 100 landen actief geweest, maar ik vrees dat heel wat van mijn collega's eigenlijk niet zo ver geraakt zijn. Er zijn er een aantal die heel sterk verbonden zijn of waren aan een bepaald land, omdat ze daar jaren gewerkt hebben. Maar mijn ervaring leert dat zeker naar Afrika toe, maar ook Latijns-Amerika, er heel weinig mensen zijn die zich echt op willen inzetten. Als de professoren daar zelf geen zin in hebben en er een beetje terughoudend over zijn, dan zullen zij hun studenten ook niet motiveren om daarnaartoe te gaan." 

Zijn er zaken die u goed vindt aan het huidige internationale programma?

"De UGent was pionier rond het ECTS-systeem (het Europees systeem voor het overdragen en verzamelen van studiepunten, red.) en de inbedding in de eerste Europese initiatieven. In die tijd werden we ook wel gezien als een lichtend voorbeeld, maar ondertussen hebben we dat momentum toch wel een beetje verloren."