Elisabeth Van den Abbeele is influencer en doctoraatstudent aan de vakgroep Communicatiewetenschappen. Ze onderzoekt de nog onbekende gevaren van schattige kinderfoto's op sociale media.
Dag Elisabeth, in de zomervakantie verschijnen overal op sociale media vrolijke vakantiefoto's van familiereizen. Wat zijn precies de gevaren bij het afbeelden van kindjes op sociale media?
"Er zijn verschillende risico's verbonden aan de afbeeldingen van kinderen online zetten. Ten eerste is er controleverlies. Wanneer je iets op het internet plaatst, geef je de controle over die informatie uit handen. Zo kan een kinderfoto in de handen komen van mensen met verkeerde bedoelingen en op zijn beurt in een context geplaatst worden waarvoor de content niet bedoeld was. Bovendien delen ouders online vaak gevoelige informatie zoals medische gegevens, leeftijd, adres en de plaats waar het kind naar school gaat. Je wilt als ouder vermijden dat die informatie misbruikt wordt."
"Als je iets op internet plaatst, weet je niet wat ermee gebeurt"
"Dan is er nog het welzijn van het kind. Er kan makkelijk een discrepantie komen tussen enerzijds de perceptie van de ouder en anderzijds de perceptie van het kind. Zo kunnen foto's die jij als ouder grappig vindt, als gênant of vernederend ervaren worden door het kind. Op die manier riskeer je dat kinderen op latere leeftijd geconfronteerd of gepest worden met die content. De digitale identiteit van het kind houdt nog een risco in. Wanneer je als ouder je kind voortdurend online afbeeldt, ontneem je het recht van kinderen om hun eigen online identiteit te creëren.
Bovendien is het goed mogelijk dat de digitale identiteit die je als ouder construeert niet overeenstemt met de eigenlijke identiteit van je kind. Tot slot is er een risico op kinderarbeid. Dit risico speelt vooral wanneer kinderen worden afgebeeld binnen influenceractiviteiten, zoals momfluencers of kidfluencers. Het gaat hierbij concreet over kinderen die verwacht worden om dagelijks op de foto te staan en samen te werken met merken. Vooralsnog bestaat hierrond weinig wetgeving binnen België en Europa."
Zijn er landen waar kinderen die afgebeeld worden binnen influenceractiviteiten wel beschermd worden?
"Frankrijk is het eerste land dat specifieke regels heeft uitgewerkt om kidfluencers te beschermen. Die wetgeving bevat onder andere specifieke clausules over de tijd die het kind mag spenderen aan die activiteiten en de verdeling van de inkomsten. Een voorbeeld hiervan is dat de inkomsten die kinderen verwerven uit hun influenceractiviteiten op een geblokkeerde rekening moeten komen tot de kinderen zestien jaar zijn. Een ander belangrijk aspect is dat kinderen op latere leeftijd kunnen beslissen dat alle informatie over hen die online gepubliceerd is, wordt verwijderd."
"Een ouder zou zichzelf de vraag moeten stellen: "Wat is de meerwaarde voor mijn kind wanneer ik beslis om deze foto online te plaatsen?"
"Ik vind dat het belang van het kind centraal zou moeten staan. Een ouder zou zichzelf ten allen tijde de vraag moeten stellen: "Wat is de meerwaarde voor mijn kind wanneer ik beslis om deze foto online te plaatsen?" Meestal is het antwoord negatief. Toch begrijp ik goed waarom sommige ouders hun kinderen online willen afbeelden: ze zijn fier op hun kinderen en ze vormen een belangrijk deel van hun leven. Voor influencers komen er ook andere voordelen bij kijken. Daarom moeten ouders een afweging maken tussen enerzijds hun financieel kapitaal (zoals de inkomsten die ze verwerven met de samenwerkingen) en sociaal kapitaal (zoals likes en volgers) en anderzijds de privacy van hun kind. Ik hoop op het einde van mijn doctoraatsonderzoek een mooie gulden middenweg te vinden waarbij de privacy van het kind beschermd blijft en mama's alsnog kunnen genieten van de vele voordelen die dat met zich meebrengt."
Heb je met je doctoraat die gulden middenweg al gevonden?
"Een goed alternatief is om het kind anoniem af te beelden. We zien ook dat steeds meer mama's hiervoor kiezen. Dit kan aan de hand van verschillende technieken, bijvoorbeeld door het kind langs achter of van ver te fotograferen, enkel een deel van het kind af te beelden of een emoji op het gezicht van het kind te plaatsen. Op die manier kan je heel mooie foto's creëren zonder dat je publiek het gevoel te geven dat ze informatie missen én zonder de privacy van je kind te schenden. Daarnaast vind ik het heel belangrijk om goed te communiceren met je kind. Kinderen hebben veel sneller een begrip van privacy dan we als volwassenen denken. Je kan je kind relatief snel uitleggen wat sociale media precies inhouden en hun toestemming vragen voor je een foto of video van hen online plaatst."
Reactie toevoegen