Dat het met studenten mentaal niet zo goed gaat, is al langer geweten. Nu de eerste resultaten van de mentaal welzijn enquête van de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) binnensijpelen, blijkt het probleem nog groter dan gedacht.
In juni 2020 werd het project mentaal welzijn opgezet door VVS. Het doel hiervan was om een beter beeld te krijgen van het mentaal welzijn van studenten in Vlaanderen en Brussel. Midden november werd in het kader van dit project een enquête gelanceerd in samenwerking met de minister van Onderwijs Ben Weyts. Die vragenlijst kon ingevuld worden tot eind december 2020. In die korte periode vulden 16.000 studenten de vragenlijst in.
Duidelijk geen catch-all excuus
De cijfers liegen er niet om. Naast de zogezegde nood aan media-aandacht, gaat het zeer slecht met studenten. Zo kampt een derde van de studenten met een vorm van depressie en bijna de helft heeft last van angstgevoelens. Wat nog schrijnender is, is het feit dat een op de vijf studenten dit jaar zelfmoordgedachten had. "Hoewel de cijfers hiervoor ook al hoog waren, is het duidelijk dat de coronacrisis hier een rol speelt", concludeert Babette Demeester, projectcoördinator Mentaal Welzijn bij VVS. Uit het onderzoek blijkt dat studenten ongeveer 17% meer klachten ondervinden bij hun mentaal welzijn sinds de coronacrisis.
Deze resultaten zijn enorm zorgwekkend en tonen nog maar eens de hoogdringendheid aan van initiatieven om deze problemen aan te pakken. Maatregelen als het 'antenneplan' van minister Weyts of de middelen voor 1500 extra psychologen die minister Vandenbroucke beloofde, zijn meer dan welkom. Al is het natuurlijk ook nodig om naar de toekomst te kijken en te werken aan een goed preventiebeleid. Blijkbaar hadden 69% van de angstproblemen en 49% van de depressieve gevoelens kunnen vermeden worden door een goed preventief beleid. Sander Vanmaercke, bestuurder Sociale Zaken bij VVS, legt uit vanwaar deze percentages komen: "Deze komen uit analyses uitgevoerd door professor Bruffaerts en zijn onderzoeksteam. Ze komen voort uit de data die er zijn rond lifetime emotional problems."
VVS is nu van plan om met de resultaten aan de slag te gaan en concrete aanbevelingen te doen. Die verdere uitwerking zullen we binnenkort op 27 april te horen krijgen. Om dat preventiebeleid op punt te zetten worden er verschillende werkgroepen georganiseerd waarin elke student welkom is. Mocht je hierin interesse hebben, moet je zeker eens gaan kijken op de website en sociale media van VVS.
Niet van een leien dakje
Dat er nu concrete cijfers zijn omtrent het mentaal welzijn van studenten, is een zeer goede zaak. Toch kunnen er nog een aantal kanttekeningen geplaatst worden bij het gehele proces. Zo was niet iedereen tevreden met de uiteindelijke vragenlijst. "Nadat ik de vragenlijst had ingevuld, was ik gewoon op. De vragen waren enorm aanstootgevend", aldus een studente biowetenschappen aan de UGent. Ook was er geen mogelijkheid tot aangeven van diagnoses of eventueel mentale problemen waar de student al van voor corona mee zat. Een andere studente getuigt: "De vragen waren soms bijzonder heftig geformuleerd." Ze gaat ook verder in op de methodologie die werd gehanteerd: "De enquête was best omslachtig, ik denk dat er veel mensen hebben afgehaakt. Ook waren de opties voor sommige vragen nogal onduidelijk. Ik wist soms gewoon niet wat er op mijn situatie van toepassing was."
Door deze kritieken is de vragenlijst door een aantal organisaties ook niet verspreid geweest. "De Gentse Studentenraad (GSR) heeft ervoor gekozen om de vragenlijst niet te delen via onze socialemediakanalen, noch via andere kanalen promotie te maken", vertelt Jarne Ghijsels, beleidsverantwoordelijke mentaal welzijn van de GSR. "Dit omdat we nooit de volledige vragenlijst gezien hebben voor het lanceren van de enquête en er enkele zaken in stonden die zowel op vlak van vraagformulering als op methodologisch vlak niet strookten met wat wij hierover in gedachten hadden." Sander Vanmaercke geeft ons nog mee dat de enquête nochtans was opgesteld in samenspraak met prof. Ronny Bruffaerts die al jarenlange ervaring heeft in het onderzoeken van mentaal welzijn bij studenten. De vragenlijst zelf was dan weer gebaseerd op een reeds bestaande lijst ontwikkeld door de WHO. Het blijft dus gissen waar het misgelopen is en waarom er geen rekening leek gehouden te worden met diagnoses en eventuele mentale moeilijkheden die studenten konden ondervinden bij het invullen van zo'n belangrijke, maar zware enquête.
Reactie toevoegen