Ongeveer 30 % van het geproduceerde voedsel wordt weggegooid. Professor Frank Devlieghere specialiseerde zich in de mechanismen achter voedselbewaring. Door op zoek te gaan naar efficiënte en duurzame verpakkingen probeert hij voedselverspilling tegen te gaan.
Het is een veelvoorkomende teleurstelling: je doet een zakje chips open en vindt in de zak meer lucht dan chips. Hoewel de teleurstelling op dit moment vaak groot is, hebben zo'n soort verpakkingen wel degelijk nut volgens professor Devlieghere: "Verpakken heeft meerdere functies. Als eerste is het een manier om het levensmiddel te beschermen tegen uitwendige invloeden. Bij chips proberen we van de verpakking een kussentje te maken. Op die manier beschermen we de chips. Moesten we dat niet doen, dan zou bij het opstapelen van de chips alles kapotgaan. Daarnaast zorgt verpakking ook voor een langere houdbaarheid. Een derde functie is uiteraard de communicatie."
Hoe plastic duurzaam kan zijn
Verpakkingen zijn dus heel handig, maar waarschijnlijk ook verschrikkelijk vervuilend. "Het is een uitdaging om recycleerbare verpakkingen te produceren, maar we zien wel een duidelijke shift naar duurzamere verpakkingen. Neem nu bijvoorbeeld een koekje voor bij de koffie dat verpakt is in plastic. Je kan je voorstellen dat als zo'n kleine verpakking uit verschillende lagen bestaat, het bijzonder moeilijk wordt om dit te recycleren. Daarom zien we nu een shift naar eenvoudigere verpakkingsmaterialen. Maar dit betekent ook dat de kwaliteit minder goed is. Neem nu weer dat koekje: normaal is dat één jaar houdbaar, maar door een eenvoudigere verpakking te gebruiken kan het maar drie maanden bewaard worden. Dit betekent dat er veel meer voedselverspilling zou zijn indien we een simpele verpakking gebruiken. De milieu-impact van al het eten dat wordt weggesmeten, is zoveel groter dan van dat stukje plastic. We moeten dus bij de verschuiving naar meer duurzaamheid opletten dat dat niet leidt tot meer voedselverspilling. En daar proberen wij nu een goede compromis in te vinden."
SOS: schimmel in je koelkast
Een kotstudent die met een zuur getrokken gezicht de koelkast opentrekt, het is geen ongebruikelijk tafereel. Het gebeurt meer dan eens dat een potje yoghurt of een bord spaghetti iets te lang uit het oog verloren raakt. Maar hoe vindt die bacterie eigenlijk de weg naar jouw voedsel en hoe ontwikkelt een kleine bacterie zich tot een volledig ecosysteem?
Devlieghere vertelt: "Van nature zitten er al heel wat bacteriën op je eten. Wanneer je eten klaarmaakt, opschept of bewaart, komen daar nog extra bacteriën bij. Deze micro-organismen gaan langzaam vermenigvuldigen tot niveaus die het eten dan uiteindelijk slecht maken. Je hebt eigenlijk drie soorten micro-organismen die weefsel bederven, waaronder in de eerste plaats bacteriën. Je hebt ook nog schimmels, dat zijn sporen die uit de lucht komen en op het product kiemen. Daarnaast heb je ook nog gisten. Wanneer gist op een product komt, begint het te vermenigvuldigen en te fermenteren. Dit proces zorgt voor CO2-vorming waardoor je pakje bol zal beginnen staan."
Het is dus belangrijk dat je steeds alert bent als je denkt dat eten slecht begint te worden. "Wanneer bacteriën op hoge niveaus zijn gekomen, kunnen er altijd ziekteverwekkers tussen zitten. Het is daarom zeer belangrijk om eerst te ruiken en te kijken voordat je beslist om iets op te eten. Op die manier ga je al 80 % van het probleem oplossen. Hetzelfde geldt voor schimmels. Die produceren kankerverwekkende toxines, dus je mag beschimmelde zaken echt niet opeten."
"Schimmels produceren kankerverwekkende toxines, dus je mag beschimmelde zaken echt niet opeten"
Gelukkig zijn er wel een aantal manieren waarop je voedselbederf kan voorkomen. "Het is heel belangrijk om je diepvries te gebruiken. Via de diepvries ga je de groei van micro-organismen stilleggen. Dat geeft een veel langere houdbaarheid. Een goed afsluitend tupperwaredoosje is handig voor producten die snel uitdrogen. Als je eten meeneemt van thuis, moet je je koelkast voldoende laag zetten. Er is al een groot verschil tussen vier en zeven graden. Als je je koelkast op zeven graden zet, wordt eten twee keer zo snel slecht."
Theorie en praktijk
Professor Devlieghere wil graag zijn steentje bijdragen aan een duurzamere wereld. "Heel de trend rond de duurzame verpakkingen vind ik enorm boeiend. De toekomst is heel belangrijk. We moeten ook echt op zoek gaan naar nieuwe duurzame verpakkingsconcepten. Het moet niet blijven zoals het is, maar je moet steeds alles in de weegschaal leggen en dan een beslissing nemen. Dit gebeurt nu te vaak niet."
Het is belangrijk om een brug te vormen tussen de academische wereld en de zakenwereld. Professor Devlieghere richtte twintig jaar geleden de vzw Pack4food op. "We merkten dat bij problemen met het verpakken van levensmiddelen de voedingsindustrie naar de verpakkingsindustrie keek en omgekeerd. Ze kenden elkaar niet en konden eigenlijk heel moeilijk met elkaar communiceren. Door deze bedrijven in contact te brengen met een kennisinstelling konden de problemen snel geïdentificeerd worden. Wat ik hier fantastisch aan vind, is dat ik hierdoor in mijn lessen voorbeelden kan geven die echt gebeurd zijn. Sommige van mijn studenten komen ook terecht in deze sector. Als het in de les heel theoretisch blijft, vergeten ze de leerstof snel. Als je dan een vraag kan stellen waar je zelf mee te maken hebt gehad, en hen tot discussie laat komen, dan blijft leerstof veel beter hangen."
Reactie toevoegen