Geschiedenis van de Erotiek

Al sinds de oudheid, nee, zelfs sinds de vroege prehistorie, worden er pieten, tieten en foefkes op de muren getekend. Ongeacht enige censuur bleef de mens allerlei vormen van seks en erotiek afbeelden. Stof genoeg voor een prikkelend overzicht!

Prehistorische Primals

Prehistorische gravure van een venusheuvel

De goesting bestaat sinds mensenheugenis, en zo ook de zin om haar af te beelden. Wie heeft nog niet van de oeroude venusbeeldjes gehoord, waar ronde, primitieve vormen de vruchtbaarheid voorstellen? Net zoals de toiletdeuren nu, werden ook de wanden van de grot beklad met moois, en soms wel eens wat pikants. Veel beelden blijven er natuurlijk niet over. Of dat aan de vergankelijkheid ligt, of aan de geilheid van de oermens, is moeilijk te zeggen. Het is heel goed mogelijk dat zij puur instinctief elkaar besprongen, en dat zo leuk vonden dat ze het liever gewoon deden in plaats van er prentjes van te maken. Heet. Men zegt wel eens dat de mens toen tijd genoeg had: enkele uurtjes jagen en vruchten verzamelen, eten, en de rest van de tijd lekker vrijen. Je kan je haast afvragen of we er wel op vooruit gegaan zijn met al die beschaving.

Geile Grieken

Symposion op kylix

We springen op ons gemakje over de vroege landbouwers heen - na ons dromerig hoofd even over de tussendoortjes in hun velden te laten dwalen - naar de oud-Griekse tijd. Ze zijn zo bekend om hun capriolen dat 'op z’n Grieks' zelfs een uitdrukking is voor een specifieke vorm van wellust. Hun typerende naakte beelden zijn al een mooi voorbeeld, maar ze maakten ook toen al meer expliciete afbeeldingen. Het meeste mannelijk naakt zou trouwens met erectie afgebeeld zijn, die dan later door een preutse kerk werd afgehouwen en - zeker in het geval van de door het Vaticaan verzamelde werken - van een vijgenbladje voorzien. Et voilà: de oorsprong van het archetypische beeld van Adam en Eva.

Symposia waren rituele feesten waarbij het erotische verweven was in de spirituele symboliek. Men zocht verbinding met de goden en elkaar. Naakte of halfnaakte jongens schonken de met water gemengde wijn uit en geliefden kropen gezellig bij elkaar. Op de afbeelding zie je een versierde Kylix, een drinkschaal, waarop je wellustige mannelijke figuren hun ding ziet doen. Zo’n symposion was in principe enkel voor mannen toegankelijk en werd in een woonhuis in het mannenvertrek gehouden. Dionysia waren een gelijkaardig ritueel met vooral vrouwen. Volgelingen trokken zich dagen- en nachtenlang terug in de bergen om zich te pletter te drinken en extatisch te dansen van dronkenschap. Ongetwijfeld werd er ook wat meer dan dat uitgespookt daar, de sloebers. Dat doet trouwens erg denken aan de zomerfestivals, zeker de meer alternatieve daaronder. Of er ook biseksuele en meer gemengde orgieën werden gehouden in die tijd, daarover werden geen bronnen gevonden, maar het zou zeker niet verbazen.

Middeleeuwse Moralisten

In de middeleeuwen vierde de preutse moraal hoogtij. Alles wat ook maar een beetje geilspellend was, werd vol overtuiging gemeden, of zelfs uitgedreven als ware het een ziekte. Dat zo een seks-negatieve houding geen enkele zin heeft, blijkt uit de vele verdoken manieren waarop de geile middeleeuwers tóch hun seksualiteit wisten te beleven. In de literatuur weerspiegelt zich dat in de Decamerone van Boccaccio en The Canterbury Tales van Chaucer - bij de Letterenstudent al zeker bekend - en in vunzige taverneliedjes en prikkelende poëzie. De middeleeuwen lijken getuige te zijn geweest van een aanvankelijk gesloten moraal die steeds verder opengewrikt werd door de probeersels van stoutmoedige vuilaards en liefhebbers, die het misschien vaak net spannend vonden dat het eigenlijk niet mocht. In de kunst zie je ook dat spanningsveld.

Doorheen de strengchristelijke tijd in Europa werden prachtige allegorieën geschilderd, waarin diverse christelijke thema's niet altijd even gekleed werden afgebeeld. Denk aan de krioelende naakte lijven voor het hete vuur in de hel. Dat beeld danken we aan dit soort allegorische schilderkunst. Men vond het toen maar vies, maar sindsdien hoor je weleens iemand zeggen dat het feestje in de hel er leuker en smakelijker uitziet dan de rijstpap met gouden lepeltjes die de hemel belooft volgens de christelijke verhaaltraditie.

Adam, Lilith en Eva

De Europese middeleeuwers geloofden in seksuele demonen, de laagste helpers van de duivel. Er was een mannelijke en vrouwelijke versie: respectievelijk de incubus en de succubus. Die sliepen 's nachts stiekem met slapende mensen. Opvallend is dat het archetype van de succubus volgens hen Lilith was. Lilith is in de joods-christelijke mythologie immers de eerste vrouw van Adam, die net als hem uit stof gemaakt was, eerder dan uit zijn rib zoals Eva. "Lilith wilde zich niet onderwerpen aan Adam en eiste, ook in seksueel opzicht, gelijke rechten. Zij wilde - ook letterlijk - niet de onderliggende partij zijn en weigerde resoluut de missionarishouding" (Jan Geerinck, zie leestip). Als de Kerk je stout noemt, ben je dan meestal niet gewoon sterk en onafhankelijk? Meiden aan de macht!

Leestip: De Geschiedenis van de Erotiek, van holbewoner tot markies de Sade, Jan Willem Geerinck, Uitgeverij Van Halewyck, 2011.

0
Gemiddeld: 5 (1 stem)

Reactie toevoegen