“De muziekindustrie is een mannenbastion op zowat alle fronten”

Vrouwen blijven ook op Gentse podia ondervertegenwoordigd

In barkoude tijden als deze zijn er gelukkig nog de aanzwellende line-ups die ons warm maken voor de festivalzomer. Veelbelovende namen doen ons al ver wegdromen, maar waar zijn de vrouwen op de affiche gebleven?

Lindsi Dendauw

Die opmerkelijke minderheid betreft niet enkel de festivalwereld; op nationaal niveau drukt het onevenwicht tussen mannelijke en vrouwelijke artiesten zich door in radioprogramma’s, muziekclubs en zelfs prijsuitreikingen als de MIA’s. Niet verwonderlijk, dus, dat ook de Gentse podia door mannen worden gedomineerd. Wij polsten bij Eric Smout, artistiek leider van de rondreizende muziekclub Democrazy, en Lindsi Dendauw, medeoprichtster van de Gentse vzw Girls go BOOM, naar de huidige situatie in onze stad.

Diversiteit?

Lindsi Dendauw

Volgens Smout onderscheidt het Gentse muzieklandschap zich op vlak van gender niet per se van andere steden. “Ik kan niet zeggen dat Gent er positief of negatief uitspringt. Ik denk dat Gent zeker niet onderdoet voor de rest van het land, maar het zou ook hier ongetwijfeld beter kunnen. Het is vanouds een progressieve en een toffe stad.”

“Negen procent vrouwelijke muzikanten is belachelijk weinig in een stad die prat gaat op haar diversiteit en gelijke kansen”

Dendauw is minder te vinden voor de positieve toon; zij vindt de situatie in Gent erg problematisch. “Ik  heb ooit een telling gedaan van de concerten van Democrazy, en daaruit bleek dat slechts negen procent van de muzikanten op de podia vrouwen waren. Dat is belachelijk weinig, zeker in een stad als Gent die prat gaat op haar diversiteit en gelijke kansen.” Reden te meer om met Girls Go BOOM even Plek, de creatieve ruimte in de Kammerstraat, over te nemen. Heel februari lang hebben de uitsluitend vrouwelijke gezichten achter de vzw er workshops voor vrouwen en optredens van vrouwelijke muzikanten georganiseerd. Door de beginnende artiesten een safe space aan te bieden, proberen ze hen voldoende zelfvertrouwen en een duwtje in de richting van grotere podia te geven.

Witte straight boys

De onderliggende oorzaak van de ondervertegenwoordiging van vrouwelijke (punk)artiesten op podia is volgens Dendauw een uitvergroting van wat er aan de hand is in de maatschappij. “Allereerst zijn er veel vrouwen die beginnen te werken in de muziekindustrie, maar noodgedwongen moeten stoppen omdat het onmogelijk te combineren is met het gezinsleven waarvoor zij traditioneel verantwoordelijk zijn”, vertelt ze. “Verder komen er wel veel vrouwen terecht in traditionele rollen als communicatie en PR, maar bijna niemand in het management, de programmatie of de productie.”

“Punk is in de realiteit niet het open-minded genre dat het zou moeten zijn”

Smout bevestigt dat onderscheid. “Traditioneel is de muziekindustrie een mannenbastion op zowat alle fronten. Wat podiumaanwezigheid betreft, is er al veel gebeurd, maar als we het hebben over programmeren, een muziekclub of platenfirma runnen, beleid en financiën … Vooral achter de schermen werken er weinig vrouwen. Daar is dus nog heel veel werk.”

Door Jeroen Jacobs

Naast de flexibiliteit die een job in de muziekwereld vergt, haalt Dendauw ook het algemene probleem van seksisme aan. “Vrouwelijke muzikanten krijgen op het podium regelmatig de vraag of ze wel weten wat ze aan het doen zijn. Er wordt immers niet gedacht dat ze zelf zullen spelen, maar de lieven van de muzikanten zijn. Hetzelfde gebeurt in recensies, waarin vrouwen veel meer op hun uiterlijk worden afgerekend dan mannen.” Wat de punkscene betreft, is die scheeftrekking nog merkwaardiger dan in andere stijlen of subculturen. “Heel contradictorisch aan punk is dat het een heel open-minded genre zou moeten zijn, maar het in de praktijk toch te wensen overlaat. Punk zou anti-autoritair moeten zijn, anti-pretty much everything en een plek waar minderheden hun stem kunnen laten horen. In de realiteit is dat gewoon echt niet het geval, en zijn het vaak nog steeds witte straight boys die hun shit doen.”

Van gelijkheid geen sprake

Dendauw en Smout zijn het er dus over eens dat de verhouding tot op vandaag overhelt naar de mannelijke zijde, maar hoe zit het met de (positieve) evolutie? Volgens Smout vindt er wel degelijk een inhaalbeweging plaats. “Er staan nu veel meer vrouwen op het podium dan er de laatste jaren ooit gestaan hebben, denk ik.” Van gelijkheid is er desondanks nog geen sprake, maar de kansen die vrouwen krijgen om op een podium hun ding te doen, zijn al sterk toegenomen. “Ik kan niet zeggen dat de verhouding op dit moment gelijk is, want dat is nog niet het geval, maar als je onze programmatie bekijkt, zie je dat vrouwen daar een goede plek krijgen. Niet enkel als support act, maar ook als headliner of als frontvrouw van een groep.”

Ook Dendauw koestert hoge verwachtingen voor de toekomst. “Ik denk wel dat er dingen aan het veranderen zijn. Er komen ook overal ongelofelijk goeie bands op. In België is het nog behoorlijk stil, maar in Nederland, Engeland of Amerika heb je echt vree straffe girl bands met activistische lyrics. In de hip-hop is er trouwens een gelijkaardige beweging aan de gang.”

Zakenmannen en grafiekjes

Over de aanpak van het onderliggende probleem bestaat er dan weer minder duidelijkheid. Volgens Smout kunnen alle  beetjes helpen, maar ligt de verantwoordelijkheid vooral bij de grote organisaties. “Ik denk dat de bestaande organisaties heel hard moeten nadenken over hoe ze vrouwen beter kunnen integreren in hun werking, zowel als medewerker als als artiest. Het is cruciaal dat de organisaties die nu actief zijn er in hun beleid effectief werk van maken.” Daarbij legt hij  de nadruk op vrouwen in het management en het beleid van de muziekindustrie, waar volgens hem nog een lange weg af te leggen is.

Dendauw probeert met Girls go BOOM een verschil te maken via de omgekeerde weg, niet van boven naar onder. “Vroeger werden festivals geboekt door gasten die wat feeling hadden met trends en opkomende bands. Nu wordt dat bepaald door zakenmannen die afkomen met hun grafiekjes en zeggen: ‘Als je Royal Blood boekt, zal de ticketverkoop met dit procent stijgen’. Zelfs een alternatief festival als Dour programmeert op die manier.” Omdat met programmatie op de mainstream festivals groot geld gemoeid is, wijst Dendauw de underground scene aan als potentiële voedingsbodem voor een koersverandering in de muziekindustrie. “We moeten terug naar programmatie op basis van gut feeling en moeten muziek een plaats geven die gevaarlijk en relevant is, die vuil aanvoelt en iets doet met mensen. Er wordt te veel op safe gespeeld en er worden te weinig risico’s genomen”, besluit ze.

"Er wordt te veel op safe gespeeld en er worden te weinig risico genomen"

Quota vindt ze geen geschikte oplossing. “Je kan niet meer vrouwelijke bands op een affiche zetten als er niet ergens meer vrouwelijke bands van dezelfde kwaliteit toestromen.” Het probleem ontstaat dus in een vroeger stadium, waar discriminatie verhindert dat vrouwen kunnen doorstromen naar het circuit.

Een drastischere oplossing zoals in Zweden, waar dit jaar voor het eerst een festival exclusief voor vrouwen wordt georganiseerd, kan wel degelijk zijn nut hebben, vindt Dendauw. Het idee ontstond naar aanleiding van de stopzetting van het Zweedse festival Bråvalla, wegens verschillende gevallen van seksueel geweld tegenover vrouwen. “Tegelijkertijd is het niet waar we naartoe moeten, en mag het nooit het eindresultaat zijn, maar het kan wel een tijdelijke waarde hebben”, stelt ze. “Nu word je al-tijd lastiggevallen op festivals.” Genoteerd, Schueremans?

0
Gemiddeld: 5 (1 stem)

Reactie toevoegen