Het spook van de opera moet even verhuizen

Hoe het begon

Het Gentse Operagebouw zag het licht in 1840, maar opera in Gent kende al een lange geschiedenis. In 1689 was de Gentse opera gevestigd in een voormalige manège aan de Kouter. In 1715 brandde het gebouw echter plat. In 1736 werd de nieuwe Sint-Sebastiaansschouwburg ingehuldigd. Nadat het tijdens de Franse Revolutie verkocht werd en vervolgens verloederde, was het honderd jaar later aan stadsarchitect Louis Roelandt, ook bekend voor de Aula in de Voldersstraat, om een nieuwe schouwburg te ontwerpen. Hij haalde inspiratie uit een studiereis door Frankrijk en ontwierp een neoklassiek monument met moderne verwarming en gescheiden toegang voor de hogere en lagere klassen.

De Franse inspiratie is ook in het interieur te zien, dat naar een ontwerp van Parijse decorbouwers René Philastre en Charles Cambon is gemaakt. De huizen aan de andere kant van de straat werden bewust sober gehouden om de grandeur van de Opera extra te doen blinken. Spijtig genoeg was de eerste voorstelling geen groot succes, want het publiek verliet massaal het gebouw. Het Grand Théatre was echter een punt van grote trots en prestige voor de stad en voor het land.

Het likje verf te veel

In de loop van de jaren zouden er meerdere renovaties plaatsvinden. Zo werden in de jaren 50 de muurschilderingen vervangen door allerhande soorten beige. In 1989 moet het gebouw sluiten om veiligheidsreden.

Het operagebouw verkeert momenteel in erbarmelijke staat

Die laatste renovatie bleek echter niet genoeg, want het operagebouw verkeert momenteel in erbarmelijke staat. Zo zitten er scheuren in het plafond, is de zesde verdieping onbetreedbaar want te onveilig, in de kantoren is er geen daglicht te bespeuren en restaurateurs hebben ontdekt dat op sommige plaatsen het interieur maar liefst veertien (!) keer is herschilderd. De Opera heeft dus dringend nood aan een volledige renovatie. Na een internationale wedstrijd nam het Londense architectenbureau DRDH Architects, dat ook de Bijloke renoveerde, de renovatie op zich.

Een open en modern podiumcentrum

Nu is de Gentse Opera een gesloten en introvert gebouw, en daar komt verandering in. De initiatiefnemers van de renovatie willen namelijk zorgen voor een grotere verbinding met de omgeving en het publiek. Zo zal je vanuit de Kouter door de Opera naar het water aan het Ketelvest kunnen wandelen en zal er een centrale binnenplaats komen die openstaat voor iedereen. Daarnaast zullen de architecten een beglaasde trappenhal bouwen, het atrium. En om het hele complex binnen te treden, zal het oude peristylium (een overdekte zuilengalerij) als nieuwe inkomsthal fungeren. Om het gebouw open te trekken, moeten de artiestenloges die dateren uit de verbouwingen in de jaren negentig, plaats ruimen.

Ter vervanging zullen het aanpalende oude postgebouw en het oude vredegerecht deel gaan uitmaken van het complex en de nieuwe backstage vormen. Aan de oever van het Ketelvest komt er ook een nieuwe glazen toren waarlangs je zal kunnen wandelen. Maar er worden niet alleen nieuwe gebouwen gezet, ook de bestaande historische pronksalons de Foyer, de Redoutezaal en de Lullyzaal worden gerestaureerd naar de eerdere muurbekelding die er frisser en fleuriger uitzag. Verder verbetert er in de grote spektakelzaal heel wat: het publiekscomfort, de akoestiek... Ook de orkestbak zal groter worden. 

In totaal zou er 103,4 miljoen euro naar de renovatie gaan, verdeeld in 67,3 miljoen euro gesubsidieerd door de Vlaamse regering, 34,6 miljoen door Stad Gent (de eigenaar van het gebouw) en 1,5 miljoen door Sogent, de bouwheer.

Culturele Hoofdstad?

Normaal zouden de werken vier jaar duren, dus de heropening van de Opera zou in 2028 zijn. Hoe dan ook moet ze openen voor 2030, want dan is het de ambitie van Gent om Culturele Hoofdstad van Europa te zijn.

"Het is niet zoals op tv, de dresscode is gewoon deftig"

Elk jaar worden er twee Europese steden tot culturele hoofdstad verkozen uit twee landen die op voorhand vastgelegd zijn. In 2030 zijn dat Cyprus en België. Met andere woorden, Gent moet zich meten met andere Belgische steden zoals Oostende of Brussel. Daarom zetten de organistoren in op thema's als zich thuisvoelen en 'cultureel burgerschap' door een netwerk van 'culturele vrijhavens' te creëren. Daar is ongetwijfeld en hoofdrol weggelegd voor de gerenoveerde Opera. 

Eens iets anders

Naar de opera gaan heeft een stoffig imago, maar toch zijn er ook studenten die zich aan een operabezoekje wagen. Student Britt erkent dat het operagenre een aparte muziekstijl is, maar ziet toch de waarde in van een avondje in het mooiste gebouw van de Kouter. "Het is eens iets anders dan een film." Ook de setting kon haar bekoren: "De zalen zijn supermooi versierd met goud en schilderijen." De opera is bovendien toegankelijker dan je zou denken: "De voorstelling die ik gezien heb was in het Duits, maar er zijn schermen met de tekst en een vertaling, zodat je alles goed kan volgen." Ze vertelt dat het cliché dat iedereen heel chique uitgedost is niet klopt. "Het is niet zoals op tv, de dresscode is gewoon deftig."

Zelf zin gekregen om je eens wagen aan een operabezoekje? Mensen onder de 30 krijgen 30% korting op een kaartje en als je 18 of jonger bent, krijg je zelfs 50% korting. Bovendien worden een halfuurtje voor elke voorstelling de overgebleven plekjes verkocht voor 10 euro aan iedereen die 26 of jonger is.