Het ongekende verhaal van Myanmar

Effecten van een jarenlange isolatie

Ondanks zijn zes miljoen inwoners klinkt ‘Kayin’ of ‘Karen State’ u wellicht niet bekend in de oren. Niet uw onwetendheid, maar een lange tijd van isolatie zorgde ervoor dat de Myanmarese staat onder de radar bleef. Wat is u al die tijd onbekend gebleven?  

Gilles en Pello

De blijmoedige Gentenaren Gilles en Pello, twee van de vier kopstukken van vzw Peio, helderden de situatie graag op voor ons. Vanuit hun eigen ervaring lichtten zij ons de huidige problematiek in Karen State toe, en vertelden ons hoe zij als vzw bijdragen tot een stabielere leefwereld in deze regio.

Getekend door de geschiedenis

“Voor velen is Myanmar gewoon een nieuw land in Azië dat leuk is om te bezoeken”, stelt Gilles vast. De gemiddelde westerling lijkt dus niet op de hoogte te zijn van de opmerkelijke geschiedenis die het huidige land gevormd heeft. Een beknopt overzicht.

“Voor velen is Myanmar gewoon een nieuw land in Azië dat leuk is om te bezoeken”

Na een langdurige periode als Britse kolonie werd Birma, het huidige Myanmar, onafhankelijk. Deze onafhankelijkheid ging echter gepaard met het ontstaan van een militaire dictatuur die aanleiding gaf tot een burgeroorlog. Tot op heden is het leger enorm machtig en wordt er gevochten in de grensgebieden, waar de kleinere volkeren leven. Zij worden onderdrukt door de Birmese bevolkingsgroep, die als meerderheid het centrale gedeelte van het land bewoont. Hierdoor hebben vele niet-Birmanen inmiddels hun toevlucht gezocht tot andere landen. Zo ook is ongeveer de helft van de Karen, voor wie vzw Peio zich inzet, naar het buitenland gevlucht of in een van de al vijftig jaar oude vluchtelingenkampen in Thailand terechtgekomen.  

Karen State, een geïsoleerd gebied

Tijdens het koloniale tijdperk vormden de Karen de bevolkingsgroep die het meest loyaal was aan de Britse bezetter. Hoewel de Britten hen onafhankelijkheid hadden beloofd, werd Karen State toch bij het grote Birmese land Myanmar gevoegd. Zo kwam de staat onder het bewind van het Birmese leger te staan. Doordat dit leger oorspronkelijk doelde op de isolatie van ongewenste bevolkingsgroepen - waaronder dus ook de Karen - heeft hun geschiedenis de buitenwereld nooit echt bereikt.

Toen Gilles en Pello onwetend in Karen State aankwamen en enkel een vaag Wikipedia-artikel over de streek terugvonden, besloten ze samen een journalistiek project op poten te zetten. Hun idee was om aan de hand van getuigenissen van Karen zoveel mogelijk te documenteren over de huidige problematiek in de staat. Dit bleek door de jarenlange isolatie echter niet eenvoudig.

Snel werd duidelijk dat ze niet alleen naar Karen State zouden kunnen gaan: de regio bestaat vooral uit politiek onderdrukte dorpjes, en de meeste inwoners hebben nog nooit blanke mensen gezien. Per toeval ontmoetten ze echter de Birmese vrouw Ree Na, die later medeaanvoerder van hun vzw zou worden. Als jonge vrouw vluchtte Ree Na naar Noorwegen, waardoor ze de westerse wereld kent en de Engelse taal beheerst. Tegenwoordig leeft ze terug in Karen State, omdat ze daar haar volk wil helpen. Tijdens het journalistieke project van Gilles en Pello fungeerde zij als tolk en tussenpersoon, en maakte het op die manier mogelijk voor de twee om tijdelijk in Karen State te verblijven en de lokale bevolking te interviewen.

“Ze snapten niet wat hun ‘cultuur’ was, want ze hadden nooit iets anders gezien”

Toch bleken de interviews een ware uitdaging te zijn. Zo waren onder meer vragen over cultuur verre van evident. Pello getuigt: “Ze snapten niet wat hun ‘cultuur’ was, want ze hadden nooit iets anders gezien.” Na veel tijd en inspanning kwamen uiteindelijk toch de verhalen van de Karen – die al te vaak vreselijk waren – boven water.  

(Onderwijs)kansen voor de Karen

De eenvoudige levensstijl van het volk verklaart de moeilijkheden tijdens de interviews.  “Heel sereen, superlief, voorzichtig en een met de natuur: echt vree onaangetast”, zo omschrijft het Gentse duo de huidige bevolking. Op het vlak van onderwijs is hierdoor het contrast met de Karen in vluchtelingenkampen groot. “Da’s door die NGO’s die er enorm veel geld in pompen om de mensen daar te ontwikkelen”, verduidelijkt Pello. Maar de Karen die daar opgegroeid zijn, zijn er niet klaar voor om huiswaarts te keren, wat Thailand wel verwacht van hen nu de oorlog voorbij is.

In Karen State zelf hangt de kwaliteit van het onderwijs vaak af van de nabijheid tot het rebellenleger, dat al 50 jaar lang hun enige vorm van verzet tegen het Birmese leger is. Gilles en Pello verbleven tijdens hun project in hun hoofdkwartier, waar bijvoorbeeld een school gevestigd is voor veelbelovende jongeren die opgeleid worden om leidinggevende functies te gaan vervullen in hun dorp van herkomst. Van hieruit bezochten ze tijdens hun laatste weken drie lagere scholen, waar vakken zoals Thais, Karen, Engels en wiskunde onderricht worden. Vele van de afgestudeerden keren terug naar hun eigen dorp om daar leerkracht te worden, terwijl een minderheid naar de grote steden trekt om daar verder te studeren.  

Projecten van vzw Peio

De ontmoetingen die uit deze drie bezoeken voortvloeiden hebben hen persoonlijk het meest geraakt. Hierdoor ontstond het idee om het onderwijs in Karen State te gaan steunen. Wat begon als een journalistiek project ontwikkelde zich zo tot een zoektocht naar sponsors voor de drie schooltjes. Met de gedachte “wij kunnen zo gemakkelijk helpen, dus let’s do it hè, weet wel” groeide deze eerste nobele daad uiteindelijk uit tot het ontstaan van vzw Peio.

"Wij kunnen zo gemakkelijk helpen, dus let’s do it hè, weet wel"

Vzw Peio benadrukt dat zij, in tegenstelling tot vele westerse vormen van ontwikkelingshulp, niet willen bepalen waar en wat er beter kan. Zo werd hen in Karen State expliciet gevraagd om te helpen bouwen aan een nieuwe lagere school, wat het doel van hun eerste en huidige project vormt. In het teken hiervan organiseerden ze in november een sensibiliseringsavond. Deze zomer keren ze terug om de plannen in detail uit te werken, en in 2018 willen ze overgaan tot de eigenlijke bouw van de school. Petje af.  

Nog geen stemmen

Reactie toevoegen