Bierplezier

Erwin Plancke en Tim De Roeck

“Bier proeven doe je in een proefglas, je spuwt het niet uit in een ordinaire emmer, zoals je met wijn zou doen." We hadden al meteen iets bijgeleerd van Erwin Plancke en Tim De Roeck, respectievelijk voorzitter en erevoorzitter van de Gentse Biervereniging. Die laatste, tevens docent in de opleiding Zythologie en chef-kok van opleiding, gaf ons naast een Belgische stout, ook een woordje uitleg over Belgisch cultureel erfgoed.

Hoe scoort België tegenover de rest van de wereld?

Tim De Roeck

“Sowieso is bierproeven subjectief. 'Het beste bier' bestaat niet. De meest objectieve manier is door een zo groot mogelijk publiek te bevragen. Het was op de website ratebeer.com dat Westvleteren tot nummer één verkozen werd, en zo begon de 'Westvleterenhype'. Doorgaans zitten op die site biergeeks die van zeer uitgesproken bieren houden, dus erg representatief voor de gemiddelde bierdrinkende bevolking is het niet. De top 50 wordt gedomineerd door Amerikaanse bieren, die veel extremer uitgaan. Maar er zitten ook wel twaalf Belgische bieren tussen, wat niet slecht is voor een klein landje.”

“Wat Belgisch bier uniek maakt, is onze biercultuur. Bij andere landen ging die verloren, terwijl België, maar ook het Verenigd Koninkrijk, Tsjechië en Duitsland vasthielden aan hun tradities. Het gevaar is dan weer dat er in andere landen meer geëxperimenteerd wordt. Zowel de consument als de brouwers van bij ons hebben wat last van misplaatst chauvinisme, en daar proberen we met onze vereniging wat bij te sturen. We merken dat er onder de modale bierdrinkende bevolking meer en meer een neiging ontstaat om ook de specialere bieren op te zoeken.”

Hoe zit het met het imago van bier tegenover wijn?

Bier

“Onze grote frustratie is dat bier zelden een plaats krijgt op de eettafel. Met de feestdagen is dat altijd wijn, cava, champagne. Ik denk dat dit niet puur Belgisch is, maar zeker hier zit bier echt in een cafésfeer. Het imago dat het geen verfijnde drank is, komt o.a. van de glazen. Bij een viergangenmenu is 33cl bier bij elke gang te veel. Maar je kan een flesje evengoed verdelen onder mensen. Het mag voor mijn part zelfs in een wijnglas."

"Het verschil tussen bier en wijn, is dat bier zeer ambachtelijk blijft. Bij wijn moet je niet veel meer doen dan je sap maken en laten fermenteren. Bij bier ben je veel technischer bezig. Het begint al bij de samenstelling van je mouten. Met wijn kan je dat natuurlijk ook met je druiven doen, maar doorgaans neem je gewoon wat je als wijnboer staan hebt, en heb je niet zo veel keuze. Daarna volgt het kookproces, waarbij je op verschillende trappen je temperatuur moet verhogen en aanhouden, om zetmelen in andere soorten suikers te laten omzetten: wel vergistbare suikers, niet-vergistbare suikers. Dan heb je nog je hopsoorten. Er zijn honderden hopsoorten waar je uit kan kiezen als brouwer, en die allemaal andere smaken en andere geuren hebben.”

Wat vindt u van de recente norm omtrent het maximum aantal glazen per week?

Tim De Roeck

“Het is voorspelbaar dat mensen lastig gaan doen als je hun plezier afneemt, maar je mag alcoholmisbruik ook niet onderschatten. Die regels zijn sowieso een beetje bij het haar getrokken: het heeft bijvoorbeeld ook veel te maken met je lichaamsgewicht. Anderzijds is het misschien soms niet zo slecht om de mensen daar bewust van te maken. Zelf proef ik per jaar 1500 verschillende soorten bieren, dus heb ik een soort self check ingebouwd: ik zorg dat ik minstens twee dagen per week niets drink.”

"Het is voorspelbaar dat mensen lastig gaan doen als je hun plezier afneemt, maar je mag alcoholmisbruik ook niet onderschatten"

Hoe ziet u de toekomst van abdijbieren? Wat gebeurt er met de abdijbieren als de abdijen verdwijnen?

“Allereerst is er een verschil tussen trappistenbieren en abdijbieren. In tegenstellingen tot abdijbieren, moeten trappistenbieren gebrouwen worden binnen de abdij zelf. De regel is dat de paters het zeggenschap behouden en dat een deel van de opbrengst naar goede werken moet gaan, maar ze mogen wel externe werkkrachten inzetten."

"De toekomst is moeilijk te voorspellen. Ik denk dat er nog ongeveer vijftien paters in Westvleteren wonen. In Grimbergen importeren ze bijvoorbeeld mensen uit India, en in het Gentse Augustijnenklooster zitten heel veel Afrikanen. Zelfs al hebben ze een tekort aan werkkrachten, toch denk ik dat het trappistenbier altijd op een manier zal blijven voortbestaan.”

Als je zo 1500 bieren per jaar drinkt, kan je dan ooit zeggen: 'Nu ken ik alles'?

Erwin Plancke

“Nooit. Zes jaar geleden had ik de illusie om ooit wel ongeveer alles Belgisch geproefd te hebben. Ik heb recent gezien dat ik net voorbij de 50% zit van alle Belgische bieren die op ratebeer.com staan. Een jaar geleden kon ik nog ongeveer volgen met alles wat in Vlaanderen uitkwam, en kon ik daar ook wel aangeraken. Nu is het niet te doen. Ik heb daarnet eens gekeken: in de laatste anderhalve maand zijn er meer dan 100 Belgische bieren toegevoegd op de website. Er staan er ongeveer 7000 op, waarvan ik er dus ongeveer 3500 gedronken heb. Er zijn natuurlijk altijd bieren die ophouden te bestaan, en er worden constant nieuwe gemaakt. Dat is nu een trend die de laatste paar jaar exponentieel gegroeid is.

"Zes jaar geleden had ik de illusie om ooit wel ongeveer alles Belgisch geproefd te hebben"

Daar zit ook een leuke kant aan, natuurlijk.

“Zeker, het is constant ontdekken. Het leuke is net dat er zo veel geëxperimenteerd wordt, en er zoveel nieuwe dingen op de markt komen. Het is een mooie tijd als bierliefhebber. De groei zoals het nu bezig is, dat kan natuurlijk niet blijven duren. Daar moeten we ons van bewust zijn. Dat is de bubbel die ooit ook zal moeten barsten. Dat is hetzelfde in Amerika, trouwens. Daar zijn ze op drie jaar tijd van 3000 naar 5000 brouwerijen gegaan. Per dag komen er meer dan een of anderhalf bij. Dat kan niet blijven duren. Op de duur geraakt de markt verzadigd.”

Geeft bier na wijn venijn?

“Dat is beeldspraak. Vroeger dronken de gewone mensen bier, en de edellieden, of mensen van een hogere stand, dronken wijn. Als ze zeggen “bier na wijn geeft venijn”, bedoelen ze dat je eerst tot de gegoede klasse behoorde, en erna afgleed van de sociale ladder. Maar wat mengen betreft: het is vooral een beetje zelf je grenzen kennen. Ik heb dat geleerd als student, op een shotjesavond van Chemica. Een euro voor een proefbuisje, dus dan sta je daar al snel met een stuk of vijf-zes shotjes in je hand. Ik kreeg dorst van die zoete plakkerige jenever, dus ik dronk daar altijd een pint tussen. Dat is niet goed afgelopen. Maar dat heeft dus niets te maken met al dan niet mengen, dat is gewoon te veel alcohol binnen hebben.”